Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

Aleksandri i Maqedonisė, Greqisė apo i Shqiptarėve ?

Go down

Aleksandri i Maqedonisė, Greqisė apo i Shqiptarėve ? Empty Aleksandri i Maqedonisė, Greqisė apo i Shqiptarėve ?

Post by Naki Tue 16 Aug 2011, 20:02

Emri i Aleksandrit tė madh ende vazhdon tė krijojė trubullira politike edhe sot kėtu e dymijė e dyqind vjet nga vdekja e tij duke bėrė qė politikat e vendeve tė ndryshme tė varen shpeshherė nga lavdia dhe emri i tij pėr ta privatizuar.
A ishte grek Aleksandri? Ēfarė e lidhte atė me shqiptarėt dhe grekėt mbretin e Maqedonisė Antike?
Disa pseudo historianė tė sotėm tė fqinjėve tanė tė afėrt dhe tė largėt pretendojnė qė Leka i Madh nuk ka prejardhje shqiptare. Por historianėt e lashtė kanė lėnė shėnime qė tregojnė se Aleksandri i madh ishte i biri i mbreti tė Maqedonisė Filipit II dhe i Olimbisė, njė princeshė Ilire e bija e mbretit tė Epirit Neoptolemi I.
Shumė shkrues tė historisė Antike ndėr ta babai i historisė greke Herodoti dhe Tukidi na lajmėrojnė se Pellazgjėt (shqiptarėt) janė popull para grekėve "proelinioi

FILIPI II
Filipi lindi nė vitin 382 p.K., nga njė baba maqedon dhe nėnėn e kishte ilir e cila quhej Euridike dhe ishte nga fisi ilir i Lynkestisė. Lynkestėt ishin ilirė, kėtė na e dėshmojnė studiuesit dhe historianėt antikė si: Livi, Plini, Straboini, Ptolemeu etj.
Ilirėt Lynkestė banoni pėrreth liqenit ėt Ohrit dhe kryeqytet kishin Manastirin e sotėm. Pra, vetė Filipi ishte gjysmė maqedonas dhe gjysėm ilir. Mbas vdekjes tė babait Amynta, Euridikja e dėrgon Filipin nė Iliri tek Lynkestėt. Dhe mė tej nė Tebė. Mbas disa vitesh Filipi bėhet mbret i Maqedonisė mė 359 p. K. Filipi u martua me iliren Olimbi dhe nga kjo martesė do tė lindte Kleopatra, Kynėna dhe Aleksandri, njė burrė i fort, njė legjendė Biblike. Filipi me tė hipur nė frontin e Maqedonasve nėnshtroi fisin e nėnės sė tij Lynkestėt tė cilėt kishin udhėhequr politikėn e maqedonasve. Mė tej Filipi i drejtoi synimet e tij pėr tė spastruar territoret e Maqedonisė nga kolonėt grekė. Ai shtiri nė dorė Selanikun, Thraqin, Skithinė etj., duke zhdukur mbi 200 koloni greke. Demosdenin i cili ishte oratori mė i madh grek i quajtur edhe mbrojtėsi i grekėve kundra maqedonasve ka thėnė pėr Filipin mbasi pushtoi tė tėrė Greqinė nė ligjėratėn e tij tė titulluar "FILIPIKA e Tretė" thotė: "Filipi, jo vetėm qė nuk ėshtė grek, edhe asnjė lidhje nuk ka farefis me grekėrit, por ai ėshtė njė murtajė e ndyrė e Maqedonisė... ". Ndėrsa Straboni shkruan: "Maqedonasit janė quajtur si paion". Por nga historia kemi mėsuar se nė tė vėrtetė paionėt ishin ilirė. Njė nga dashnoret e Filipit e akuzoi Olimbinė se Aleksandri nuk ishte djalė i Filipit por, Olimbia e kishte me Amonin. Amoni ishte njė gjarpėr, perėndia mė i lartė. Olimbia u fye rėndė nga kjo akuzė. Pasi Filipi e ndau Olimbinė ajo bashkė me Aleksandrin shkuan pėr disa kohė tė jetojnė mbretėrinė e Lynkestėve. Atėherė Filipi i shpalli luftė Lynkestėve, por gjatė betejės ai desh u vra. Mė tej Filipi kėrkoi qė Aleksandri tė kthehej nė Maqedoni, por Aleksandri kėmbėngulės i vuri kusht qė tė kthehej edhe nėna e tij Olimbia dhe tė respektohej si mbretėreshė. Fili e pranoi kushtin. Ai pėr tu afruar me fisin ilir tė Olimbisė kėrkoi qė vajza e tij Kleopatra tė martohej me mbretin e Epirit vėllanė e Olimbisė. Gjatė dasmės, Aleksandri nė bashkėpunim me nėnėn e tij dhanė urdhėr qė Filipi tė vritej. Gjatė dasmės njė ushtar maqedonas i afrohej Filipit dhe i ngul thikėn nė zemėr duke e lėnė te vdekur nė vend atė. Me ngjitjen e Aleksandėrit nė frontin e Maqedonasve Olimbia e vret gruan e re tė Filipit bashkė me fėmijėt e saj.

OLIMBIA
Gruaja e Filipi dhe nėna e Aleksandri tė Madh Olimbia vinte nga visi i Ilirėve tė Epiriotėve. Olimbia ishte stėrmbesė e mbretit tė Mirmidonėve Akilit i cili u vra nė luftėn Trojė. Pra Olimbia ishte e bija e mbretit tė Epirit Neoptolemi I, i cili rridhte nga fisi i Pirro Neoptolemi djali i Akilit. Pirro Neoptolemi mbas luftės sė Trojės u vendos nė Toskėri duke themeluar mbretėrinė e Epirit. Pirro Neoptolemi ėshtė stėrgjyshi i Pirros sė Madh qė luftoi deri nė Romė nė shekullin III pėrpara Krishtit. Olimbia dhe Pirrua janė kushurinjė tė parė. Emri i vėrtetė i Olimbisė ishte Mirtal, pra edhe kjo njė fjalė shqipe e pėrbėrė nga MIR-DAL(nė gjuhėn shqipe shpesh herė shkronja T ngatėrrohet me D, sikurse S me Z, etj.). Mė vonė Mirtalia u quajt Olimbia. Edhe kjo fjalė rrjedh nga gjuha shqipe tė cilėn do ta shpjegojė mė poshtė. Olimbia ishte shumė bukur me flokė tė verdha me onde tė gjata. Bukurisė sė Olimbisė nuk i rezistoi Filipi i cila la gruan e tij tė parė qė ishte ilire dhe quhej Audata. Siē duket bukuria e veēantė, zgjuarsia e Mirtalisė ka bėrė qė mė tej ajo tė thirrej me emrin madhėshtor Olimbi... Olimbia ėshtė njė emėr shqiptar qė pėrbėhet nga bashkimi i fjalėve pellazgje OLI dhe MBI. OLI do tė thotė i madh dhe MBI, sipėr. Emri OLIMBI ėshtė njė emėr qė tregon madhėshti. Lojėrat mė tė mėdha nė botė quhen Lojrat OLIMBIKE, mali mė i madh nė Greqi quhet Mali i OLIMBIT. Pra, emri Olimbi ka kuptimin e madhėshtisė "MBI TĖ GJITHĖ". Dhe vėrtetė a nuk janė Lojrat Olimbike aktiviteti mė i madh sportivė nė botė? Sot gjuhėtarėt shqiptar e ngatėrrojnė fjalėn Olimbi me Olimpi. Fjala OLIMBI nė greqisht shkruhet OLIMPI dhe shqiptohet OLIMBI. Shkronja MP nė greqisht ėshtė B dhe nė disa raste MB. Gjuhėtarėt shqiptar kanė bėrė deri mė sot transkriptim tė fjalės greke OLIMBI, duke bėrė qė kjo fjalė tė humbi kuptimin e saj qė rrjedh nga gjuha shqipe (pellazgjike) ... Gjuhėtarėt tanė me dashje ose pa dashje kanė bėrė shumė gabime nė disa fjalėt shqipe duke i quajtur si fjalė tė ardhura nga greqishtja, sllavishtja, latinishtja etj. Por po tė studiohet mė thellė do kuptojmė se kemi fjalė tė gjuhės shqipe tė pėrvetėsuara nga gjuhėt e tjera.

ALEKSANDRI I MADH
Plutarku shkruan pėr Aleksandrin e Madh se ai ishte biond, me njė pėrskuqje tė lehtė nė faqe dhe nė gjoks. Dua tė shtoj se edhe Pirrua i ynė kishte njė pėrskuqje nė tė tėrė fytyrėn e tij. Aleksandri pamjen e jashtme i ngjante nėnės sė tij Olimbisė dhe dajallarėve tė tij qė ishin nga fisi ilir i Epirit. Filipi pėr tė mėsuar Aleksandrin nė edukimin e tij mori dy mėsues Leonidhėn qė ishte kushėri me Olimbinė dhe Lisimakun qė edhe ky ishte nga krahina e Dodonės Pellazgjike. Pra siē del nga historia me edukimin e Aleksandrit u morėn dy mėsues ilirė. Mė vonė Filipi solli edhe Aristotelin, njė filozof i zoti nga Selaniku pėr tė mėsuar Aleksandri gjuhėn greke dhe letėrsinė e tyre. Nė moshėn 18 vjeēare Aleksandri nė krye tė 2000 kalosėr mposhti ushtrinė e Athinės. Mbas vrasjes sė Filipi Aleksandri nė moshėn 20 vjeēare bėhet mbret i Maqedonisė dhe i Greqisė nė njė moshė tė re nė verėn e vitit 336 p.K. Nė vjeshtėn e vitit 335 p.K Aleksandri i Madh u kthye nė Pellė pėr tė pėrgatitur planin e tij tė madh pėr tė pushtuar Azinė dhe tė shkatėrronte perandorinė perse. Aleksandri gjatė udhėtimit tė tij pėr nė Azi bėri edhe njė ndalesė tė vogėl nė bregdetin e Trojės qė tashmė ishte shkatėrruar e tėra nga lufta dhjetėvjeēare midis Trojanėve dhe Akejve. Kur mbėrriti nė Trojė Aleksandri u mallėngjye. Ai, librin mė tė dashur kishte ILIADĖN dhe nėpėrmjet Iliadės kishte mėsuar pėr Trojėn dhe luftėn e saj. Gjatė vizitės nė Trojėn e shkatėrruar Aleksandri bėri fli nė kujtim tė mbretit tė pafat tė Trojanėve Priamit tė cilin e kishte vrarė djali i Akilit, Pirroja. Por nga heronjtė e luftės sė Trojės ai adhuronte Akilin mbretin e Mirmidonėve qė e kishte stėrgjyshin e tij nga nėna. Ishte mėngjesi i 3 qershorit ėt vitit 323 p.K., kur Aleksandri ndeu se kishte zjarrmi tė brėndėshme, pasi bėri njė banjė ai ushtri pėrsėri nė gjumė. Kur u zgjua thirri tė gjithė gjeneralėt pėr planin e betejės, por pa se vetė ai ishte i pamundur. Pėr disa ditė ai rėnkoi nė shtrat nga temperatura e lartė dhe mė 13 qershor vdiq nė krevat i sėmurė. Kėshtu, mbreti i Maqedonisė qė kishte mposhtur nė fillim Greqinė dhe i kishte marrė emrin nuk mundi tė realizonte ėndrrėn e tij pėr tė pushtuar tėrė botėn. Ai pėr dhjet vjet pushtoi pjesėn mė tė madhe tė botės, ndėrsa stėrgjyshi i tij Akili me aleatėt e tij iu deshėn dhjetė vite pėr tė mposhtur Trojanėt me dredhi. Aleksandri vdiq, por mbeti gjallė emri, legjenda e tij. Lavdia e tij ndriēon e herė errėson dhe krijon probleme, dymijė e dyqind vjet pas vdekjes sė tij. Sipas disa studiuesve tė huaj Aleksandri i madhe quhej Meryamun Aleksandri, kėtė mendim studiuesit e mbėshtesin nė njė mbishkrim qė ėshtė gjetur nė Egjipt. Ku thuhej nė njė citim "meryamun setepenra Aleksandros" . Kjo ėshtė njė dėshmi qė tregon se emri Aleksandėr ėshtė i mėvonshėm. Ose mė mirė tė themi qė ėshtė Llagap. Shpesh herė duhet tė na punojė logjika e thjeshtė pėr tė mėsuar shumė tė fshehta tė njerėzve nė kohėn antike. Po ta ndajmė emrin ALEKSANDĖR nė tre pjesė do tė lexojmė tre fjalė, A-LEKS-ANDĖR, qė do tė thotė: A ėshtė fjala e sotme shqipe ĖSHTĖ, LEKS q; ėshtė emri LEK dhe ANDRA ėshtė njė fjalė e vjetėr pellazgje qė e pėrdorin grekėt sot, dhe do tė thotė BURRĖ. Pra, emrin ALEKSANDĖR do tė thotė LĖKA ĖSHTĖ BURRĖ. Dhe me tė vėrtetė Leka ishte burrė i madh qė mbeti nė historinė e botės. Sot shqiptarėt emrin Aleksandėr e kanė nė disa variante si: LEK, ALEKS, SANDRI, LEKSANDĖR. Shqiptarėt qė njihen ne Itali me emrin arbėreshė dhe nė Greqi me emrin arvanitas nė vend tė emrit Aleksandėr ata pėrdornin Leksandėr. Duhet tė dimė qė nė kohėt e lashta njerėzit shpeshherė e humbnin emrin e pagėzimit dhe thirreshin me Llagapet e tyre. Mė vonė Llagapet u bėnė mbiemrat e familjeve. Njė variant tjetėr mund tė tė jetė pėr zbėrthimin e emrit Aleksandėr dhe A-LEKS-ANDĖR. Mundet qė fjala ANDĖR tė ketė kuptimin e fjalės ĖNDĖR. Pra, LEKA ĖSHTĖ NĖ ĖNDĖR. Ka mundėsi qė ketė Llagap ta ketė marrė nga gjeneralėt e tij kur Aleksandri deklaronte qė do tė pushtonte tė tėrė botėn. Dhe ata ndoshta mėrmėritni se LEKA ĖSHTĖ NĖ ĖNDĖR. Sot nė Greqi ndodhet njė ishull me emrin ANDRA. Gjatė njė studime qė kam bėrė nė vitin 2001 pėr kėtė ishull kam zbuluar se ky ishull banohej qė nė shekullin e XII nga shqiptarėt. Edhe sot ishulli Andra (ĖNDRA) banohet nga 90% e popullsisė greke qė flet nė familje gjuhėn shqipe, pra nga shqiptarė qė njihen me emrin arvanitasit. Ishulli ANDRA ka 27 fshatra shqipfolės, toponime, dhe mbiemrat e familjeve janė tė kuptimit tė gjuhės shqipe. Ndoshta Llagapi ALEKSANDĖR mundet tė rrjedhi nga fjalėt LEKA ASHT NĖ ANDĖR.

ELEMENTĖT QĖ TREGOJNĖ ORIGJINĖN ILIRE TĖ ALEKSANDRIT TĖ MADH
1.-Mė lartė kemi sjellė origjinat familjare tė Filipi dhe Olimbisė qė vijnė nga fiset ilire. Filipi ishte lindur nga njė nėnė ilire dhe Olimbia nėnėn dhe babain e kishte ilir. Pra shkencėrisht ALEKSANDRI I MADH ėshtė Ilir, duke patur parasysh se logjika na shpie se nėna ėshtė ajo qė pėrcakton babain e fėmijės. Pra, Filipi ishte i sigurtė djali i Eurodikes qė vinte nga fisi ilir i Lynkestėve. Dhe pėr Aleksandrin kemi tė sigurtė qė ishte djali i ilires Olimbisė qė vinte nga fisi ilir i Epiriotėve. Mė lartė thamė qė Olimbia akuzoheshe shpeshherė qė Aleksandri nuk ishte djalė i Filipit...
2.-Nga pamja e jashtme dhe karakteri Aleksandri i ngjante Olimbisė, kishin tė pėrbashkėt ngjyrėn e flokėve, bukurinė e fytyrės, ambicien, zgjuarsinė etj.
3.-Emri i pagėzimit tė Aleksandrit ishte Meriamun, njė emėr qė zbėrthehet nė gjuhėn shqipe tė dialektit geg, MER-JAM-UN. Sot disa fshatra shqiptar nė Maqedoni ende thonė: MER JAM UN, qė nė gjuhės standarde ėshtė MIR JAM UNĖ.
4.-Emri i njohur botėrisht nga bėmat e Miriamun ishte Aleksandėr qė siē e shpjegova mė lartė ka kuptim vetėm nė gjuhėn shqipe nė dy variante.
5.-Aleksandri ishte mbajtės i brirėve tė Cjapit. Mė vonė kėtė shenjė do ta mbante Pirrua i Epirit dhe Skėnderbeu ynė i madh.
6.-Gjuha qė u fliste Aleksandri miqve tė tij ishte ilirishtja e dialektit geg tė Maqedonisė. Aleksandri greqishten e mėsoi nga Aristoteli.
7.-Nė vitin 1925 Republika e Shqipėrisė qė drejtohej nga Ahmet Zogu monedhės shtetėrore e quajti me emrin LEK pėr nder tė Aleksandrit tė madh. Dhe nė faqet e monedhės shqiptare LEK pasqyrohesh nga figurat e Aleksandrit, Herkulit, Akilit, Pirros etj. Kur shteti shqiptar kishte kėto elemente nė monedhėn e tij nė vitin 1925 qė vazhdoi deri nė vitet 1950.

PĖRFUNDIMI
Siē del nga ky studim Aleksandri dhe shumė heronj tė kohės Antike ishin pellazgj, ilir, pra shqiptar. Sot intelektualėt, studiuesit dhe politikanėt shqiptar duhet tė mbrojnė trashėgiminė e tyre tė lashtė pellazgjike- ilire nga mos privatizimi i kombeve tė tjerė qė nuk kanė heronj trashėgimtarė tė Historisė Antike tė cilėt sot kėto kombe janė futur nė garė pėr tė fituar privatizimin e tyre. Nga gjiri i Kombit shqiptar kanė dalė burra qė udhėhoqėn shtetet si Francėn, Rumaninė, Greqinė, Turqinė, Italinė etj. Xhuzepe Garlibardi, Napoleon Bonoparti e shumė burra tė tjerė lindėn nga prindėr shqiptar.

Autor: Arben LLALLA /Historian
Naki
Naki

Shteti : Republika e Kosovės
Postime : 9124
Kyējet nė forum : 25519
Regjistruar mė : 2007-05-29

https://naki.albanianforum.net

Back to top Go down

Back to top

- Similar topics

 
Permissions in this forum:
You cannot reply to topics in this forum