Shpella e Pëllumbasit, Shqipëri

Shpella e Pëllumbasit e njohur edhe si Shpella e Zezë është një vend arkeologjik në Shqipëri afër fshatit Pëllumbas. Në këtë vendgjurmim llogaritet të kenë jetuar paraardhësit që në periudhën e hershme diku 10.000 vjet më parë.
Me studimet arkeologjike është vërtetuar se në këtë kohë është përdorur teknika e krijimit të zjarrit, si dhe të veglave të paraprimitive dhe të atyre më të zhvilluara. Kjo shpellë hyn ndër gjashtë shpellat krastike të njohura për ekzistencën e tyre në Evropë.
Shpella ndodhet 350 metra mbi nivelin e detit dhe formon një tunel diku 70-80 metra të gjatë. Për herë të parë kjo shpellë është vizituar në vitin 1995 nga specialistë të Shoqatës Didaktike Shkencore Speleologjike Shqiptare.
Paraardhësit tanë 10 mijë e më shumë vjet më parë uleshin në hyrjen e kësaj shpelle për të mprehur armët e tyre prej guri dhe për të ndarë mishin. Ata sapo kishin mësuar të ndiznin zjarrin.
Gjurmët që njerëzit e parë mund të kenë lënë në të ajo i ka mbuluar ngadalë, ndërsa arkeologët që e kanë zbuluar vonë ende nuk mund të thonë shumë për jetën që është bërë aty, edhe pse në shpellë janë gjetur shenja të saj.