Peshkopia

by Vizitor Tue 20 Apr 2010, 23:01

Peshkopia

Ndodhet në pjesën verilindore të Shqipërisë. Fjala Peshkopi rrjedh nga greqishtja e vjetër“episcopi”, që do të thotë residence e peshkopit. Për here të parë është përmendur në një dokument të shekullit të XV. Qyteti është një bazë për të vizituar parkun kombëtar të Lurës si dhe është i njohur për Llixhat ( ujrat termale te tij). Peshkopia është qytet në Shqipërinë e verilindore. Peshkopia ndodhet në të dy anët e Lumit Drin. Lugina e Drinit është pjesa më e ulët e rrëthit. Në afërsi të Peshkopisë ndodhet dhe mali më i lartë i Shqipërisë , Mali Korabit (2751m).

by Gjimnazistja Wed 21 Apr 2010, 20:01

Peshkopia ka qene e banuar nga fisi Ilir i Penesteve. Banoret e hershem te Peshkopise banonin ne kodren që quhet Gradishta e Peshkopise. Kjo koder ngrihet 698 m mbi nivelin e detit dhe shtrihet ne Perendim te fshatit Bugjenec, ne Veri te fushes se Dobroves dhe ne Jug te prroit te Belloves.

Aty nga mesi i viteve 527 – 560, Perandoria e Lindjes , per tu mbrojtur nga fiset barbare, ngriti nje system keshtjellash vigane ushtarake nga tuna ne Hellade. Ne kete kohe nje keshtjelle u ngrit dhe ne Gradishten e sotme te Peshkopise. Me qe gjuha zyrtare ne kete kohe, ne Perandorine e Lindjes , ishte greqishtja, historishkruesi i perandorit Justiniani, Prokopi i Cezares , e ka perkthyer kalane – qytezë Ilire KUNORE ne STEFANIAK.

“Nje keshtjelle i ri,, - ka shkruar studjuesi autoritar kroat , Milan Shuflai,- me emrin grek , asht Stefaniakon, prej te cilit merr emrin e vet Peshkopia Shqiptare e mevoshme”.

Kjo kala Ilire ka nje siperfaqe prej 1.5 ha (250m lindje – perendim dhe 60m veri – jug).

Ne vitin 1020, Dibra fiton statusin e nje qëndre episkopale , që në burimet bizantine njihet me emërin Episkopata Stefaniakes.

Qendra e pare e Episkopates se Dibres ka qene Peshkopia.

Pavaresisht se katedra episkopale e Dibres nderroi seli dhe dy here te tjera , ajo idha emer qytetit te sotem te Peshkopise, duke lene emerin grek Stefaniakon analeve te histories.

LOKALIZIMI I Stefaniakes ne Gradishten e sotme te Peshkopise domosdoshmerisht zgjati duart ne anomastiken dhe toponimin historike ne lidhje me emrin “Shqefen” dhe “Peshkopi”. Emri “Shqefen” patronim , qe sot e mban nje fis perreth Stefaniakes se dikurshme , eshte nje transformim nga emri antic Stefaniak ne Shqefen. Pra kemi perputhje fonetike dhe territoriale te ketyre dy emrave topike Stefaniak dhe Shqefen.

Edhe emeri Peshkopi, eshte gjithashtu nje transformim fonetik i emerit “peshkopate”, te kishes te Stefaniakes, te ndertuar me 1020, ne mhallen e sotme “Bulke” te Dobroves. Edhe ne kete rast kemi perputhje fonetike me ate teritoriale.

Ne vitin Peshkopia fitoi “statusin” e nje kuvendi. Ne hartat bullgare te shek.XI-XIV, Peshkopia shenohet me emrin “Presolengrad” qe do te thote kryevend. Me vone Episkopata e Stefaniakes nis te quhet Kisha e Shqefnit, por dhe Kisha e Bulke.

Ne vitin 1864 Turqia Osmane beri nje organizim te ri administrative. Dibra u be qender administrative e sanxhakut , ndersa si trevë ndahej ne tri kaza: Dibra e Eperme me qender Oranikun, Dibra e Poshtme me qender Peshkopine dhe Reka me qender Rostushen.(6)

Pavaresisht se Peshkopia u be qender e kazes se Dibres se Poshtme , ajo shume pak ndryshonte nga fshatrat perreth. Ne vitin 1873 ne Peshkopi qe ngritur nje kazerme , dy kateshe, qe strehonte deri ne 800 vete. Qene ngritur dyqane ne anen e djathte te perroit te Belloves dhe ishte vendosur linje telefonike me Oranikun(Shehrin e Dibres) qe ishte qender administrative e sanxhakut te Dibres.

Ne vitin 1913 ne qytetin e Peshkopise verehet nje zhvillim i mire tregtar. Numeroheshin 26 dyqane, disa opingar, orendreqes, furrexhinje etj, që i kishin dyqanet ne dy anet e sheshit te sotem “Bajram CURRI”.

by Gjimnazistja Wed 21 Apr 2010, 20:04

Kalaja Dibrane.

Punimet në segmentin Maqellarë - Peshkopi, pjesë e Rrugës së Arbrit kanë zbuluar gjurmë të Kalasë së Grazhdanit. Faza e parë e këtij zbulimi arkitekturor konsiston në gjetjen e gjurmëve të hyrjes lindore të kalasë, me një sipërfaqe prej rreth 1200 metrash katrorë.Sipas historianëve, kjo kala përfaqëson një ndërtim të shekullit të katërt. Ky zbulim ka bërë që të nisë një projekt nga Ministria e Kulturës, pasi Kalaja e Grazhdanit në Dibër është një nga kalatë më të mëdha në vendin tonë, madje dhe në Ballkan. Vendin kryesor në këtë areal, i cili rrethohet nga 18 kështjella, e zë qyteti i Grazhdanit, për vetë madhësinë dhe problematikën e komplikuar, që ai përmban në vetvete. Me një sipërfaqe prej 34 ha dhe mure rrethuese me perimetër 3000 m, ai radhitet në qytetet më të mëdha për antikitetin e vonë në Shqipëri. Kërkimet e filluara në këtë qendër në vitet 2000 e në vazhdim kanë nxjerrë në dritë elemente të rëndësishëm arkitektonike të panjohur më parë në botimet e dhëna për këtë qendër, të cilat konsistojnë në ndryshimet planimetrike të formave ndërtimore të hyrjeve, kullave dhe të linjës së përgjithshme të fortifikimit, duke krijuar kështu një pamje të ndryshme si për planimetrinë e qytetit, ashtu edhe për elementë të tjerë arkitektonikë, që haset pothuajse në të gjitha kështjellat fushore ushtarake si në Skampis, rruga 'Egnatia', Ulpianë, rruga 'Lissus' - Naissus etj., e njohur deri në periudhën e Konstandinit, datuar në shek. IV.

by Gjimnazistja Wed 21 Apr 2010, 20:05

Grazhdani është një kështjellë që ndodhet 11 km në juglindje të qytetit të Peshkopisë, në mes të dy përrenjve, Grazhdanit në Veriperëndim të qytetit me të njëjtit emër, si dhe Maqellarës në Jugperëndim, të cilët derdhen në lumin Drini i Zi, ndërtuar në një terren kodrinor, 525-600 metër mbi nivelin e detit. Ka një pozitë gjeostrategjike mjaft të rëndësishme në pellgun e Drinit të Zi, veçanërisht për rrugët tregtare-ushtarake që lidhen provincat e Epirit të Ri (Adriatikun), Dardanisë (Kosovë) dhe Maqedonisë II, që realizoheshin nga Via Egnatia dhe Lissus - Naissus. Për vlerat historike dhe arkeologjike, Kështjella e Grazhdanit është shpallur monument kulture që në vitin 1974. Përreth kështjellës ndodhen disa monumente të tjera të kësaj periudhe, si Kalaja e Gradecit, Videni, Gradishta e Peshkopisë, qyteza e Topojanit etj. Kjo qendër bën pjesë në zonën e Maqellarës, e cila lidh Maqedoninë me Dibrën dhe Kosovën. Muret rrethuese janë rreth 3.5 m të gjera, kanë perimetër afro 3000 m, janë të përforcuar nga 42 kulla të tipave katrore, drejtkëndore dhe freskore, si dhe kanë tri porta të tipit "propognaculum", fortifikuar nga kulla masive në formë U-je, karakteristikë për një shtrirje kohore që nuk e kalon shek. IV e.s..

by Gjimnazistja Wed 21 Apr 2010, 20:19

Liqenet e Lures.
Me nje siperfaqje prej 1.280 hektare, parku ndodhet ne pjesen lindore te masivit malor te "Kunores se Lures". Me 14 liqenet e tij akullnajore ofron nje ambjent piktoresk dhe terheqes ne nje lartesi nga 1.350-1.720 m. Midis ketyre Liqeneve me te medhenjt jane: liqeni i Madh 32 hektare, liqeni i Pishave 13 hektare, liqeni i Zi 8 hektare dhe liqeni i Luleve 4 hektare. Ne dimer keto liqene jane te mbuluara nga akulli.
Ne pjesen jugore te parkut gjendet nje lendine e quajtur "fusha e Pelave" e cila te ofron nje peisazh qetesues, pasi bimesia e saj eshte e perbere me lule shumengjyreshe dhe e mbushur me peme halore. Ky park ofron shume mundesi per zhvillimin e eko-turizmit, sporteve dimrore, gara me kuaj etj.

by Gjimnazistja Wed 21 Apr 2010, 20:43

Peshkopia, ka nje klime kryesisht malore alpine, me dimer te acarte dhe me vere te fresket.
Kryesisht kultivohen dritherat dhe lajthite ne lartesi te konsiderueshme.
Gatimi tradicional mes shume te tjerash eshte edhe biriani dhe te famshmet jufka dibrane.
Per shume vite me rradhe ka sherbyer si qendra kryesore kulturore dhe tregetare ne rrethin e Dibres.

by Sponsored content

Peshkopia

Peshkopia

Re: Peshkopia

Re: Peshkopia

Re: Peshkopia

Re: Peshkopia

Re: Peshkopia

Re: Peshkopia