Janjeva Qytet i Harruar !

- Kur Janjeva ishte e shtruar ne kallderum ose kocka guri Parisi i sodit hecte ne balt.
- Eshte e vetmja qyteze ne Evrope e cila ka hyrje dhe nuk ka dalje.
- Janjeva eshte vendi i par ne Kosove ku egzistoj shkolla e pare shqipe.
- Karakteristik me se interesante e Janjeves eshte se e mashtruan edhe Nastradin Hoxhen.

Kjo eshte Janjeva e vjeter me civilizim te dokumentuar mbi 700 vite dhe njeherit qytetza e vetme ne Evrop qe ka hymje e qe nuk ka dalje.Kjo eshte Janjeva e shkolles se par shqipe,Janjeva e Mesuseve te pare: si At Shtjefen GJeqovi,Efendi Baftiar Burhani,Idriz Ajeti e shum mesueseve dhe patrioteve te tjere kombetar.
Janjeva njihet edhe si vendi me industri me te zhvilluar ne kohrat el ashta Ilire,sundimit turk mbi 600 vjeqar e deri ne koherat e sodit pra me industri te perpunimit te metalit.
Janjeva eshte nje qyteze e rrethuar ne te tri anet me kodra,
e kufizuar ne lindje me Zhekofcin pra komuna e Gjilanit ne veri me komunen e Artanes ne perendim me Kizhnicen dhe Hajvalin pra me komunen e Prishtines dhe ne jug me vet Lipjanin qe eshte edhe komuna Ame.Janjeva qe nga kohrat qe i cekem me lart kishte popullat Shqiptare,kroate,fise te cilat erdhen nga Dubrovniku i vjeter ose Raguza qe ta ushtrojn zejen e tyre qe ishte perpunimi i metalit dhe te cilit mbeten dhe krijuan familje deri ne kohrat e sotme.
Pra Janjeva deri ne vitet 90-ta kishte popullat shumic kroate sipasoj e represionit serb dhe e shpernguljes se popullates shqiptare nga treva e Janjeves per ne Turqi e qe zgjati deri ne vitin 1967 per at arsye prej 1967 e deri vitet e 90-ta popullata Kroate ishte shumic ne Janjeve e deri vitin 90 kur represioni serb per shkak te luftes ne Kroaci filloj edhe mbi shqiptaret por kesaj rradhe nuk i kursej as kroatet e Janjeves qe ishin hiq me pak se 6000 e meshum kroat dhe mbi 4000 shqiptar pra pershkak te represionit serb filloj shperngulja mete madhe edhe kroateve per ne Kroaci por edhe e shiptarve per ne vendet euro-perendimore tani Janjeva numron popullat me vetem 4500 banor te te gjitha nacionaliteteve ,pra tani popullat shumci eshte ajo Shqiptare e cila numron mbi 3000 banor dhe nacionalitete tjera kroate,serbe turke ,rome ,boshnjake qe sebashku numrojn afer 1500 banor.
Ne Janjev edhe sot e ksaj dite ushtrohen zejet e vjetra qe eshte perpunimi i metalit dhe zejet e tjera e qe jan prodhimi i plastikes etj.por tani shumica e popullates mirret me bujqesi dhe blektori , si pasoj e kollapsit te nderrmarrjeve shoqerore pasi qe shumica e popullates punonin ne fabriken e perpunimit te metalit,,Metaliku" i Janjeves qe ishte nderrmarrje shoqerore e qe tani pret privatizimin dhe nuk punon pra nuk ka as nje te punsuar .
Janjeva si qytetz qe nga vitet 60-ta kishte rrugen e asfaltuar qe e lidh me lipjanin dhe qendrat tjera ,ujsjellsin ,kanalizimin,rrymen elektrike ,telefonin,shtepin e shendetit shtepin e kultures ,shkollen ,zyren e sherbimit civil por qe eshte ma kryesorja deri ne vitet 60-ta ishte komune ne vete e qe ju murr statusi i komunes pasi qe kryeqyteti Prishtina deri ne at koh kufizohej me Janjeven derin ne fshatin shushic dhe shashkofc qe prej viteve 60-ta shkaku i zgjerimit te kryeqytetit dhe pasurimit te saj pra Prishtines me minjera te cilat ishin pron e Janjeves ju murren edhe minjerat dhe bashk me to edhe statusi i komunes tani Janjeva bene pjes ne komunen e Lipjanit .
Ne Janjev tani jetojn ne harmoni te plot 6 nacionalitete dhe lirisht mund te thuhet se standartet e bashksis evropiane te vena mbi Kosoven per Janjeven sdo teishin te nevojshme fare.
Tani ne Janjev funksionon shkolla fillore qe quhet Shtjefen Gjeqovi njherit egziston edhe shtepia muze po e Shtjefen Gjeqovit ku lindi ,tani ne kete shkoll vijojne shkollimin nxenes te 6 nacionaliteteve ,funksionon zyrja e sherbimit civil ,posta ,shtepia e shendetit,rruga ,ujsjellsi ,kanalizimi telefonia ,qendra rionore ku zhvillojn aktivitete te ndryshme rinia pa dallim nacionaliteti pra te gjith se bashku,tani Janjeva pas perbushjes se standarteve dhe decentralizimit shpreson qe ti kthehet statusi i komunes qe ju murr pa drejtesisht ne vietet 60-ta.
Ne Janjev nuk mungojn as kultet fetare e qe jan "Xhamija" e Janjeves dhe Kisha katolike "Shen Nikolla" e qe jan larg njera tjetres vetem 100 metra por qe respektohet ne mes vete ne menyr te plot.

Janjeve 20 Qershor 2009 "Gjurmë të Atë Shtjefën Gjeçovit"
Një dekadë pas çlirimit shkolla fillore e Janjevës merr emrin "Shtjefën Gjeçovi". Në Janjevë sot është mbajtur ky maifestim dhe është zbuluar busti i historianit që vlerësohet me shumë vlera gjithëandej vendit. Bustin e Atë Shtjefën Gjeçovit e ka punuar skulptori Hysen Bytyçi.
P.S/ Kerkoje ndjese nga anetaret se fotot jane bere me celular Nokia N95 te formatit 1200x1000 px dhe te njetat me eshte dashur ti bej resize per ti pershtatur dizajnit te forumit dhe ndoshta pak e kan humbe origjinalitetin por nese dikujt i inetresojne origjinalet ti kene ne koleksion mund te ua nise permes email postes kur te doni.

Janjeva është vendlindja e Hilës (Shtjefën Gjeçovi). Në atë kohë (1874) ishte një fshat i varfër i Kosovës, banorët e të cilit mezi e siguronin jetesën. Dikur ajo kishte qenë e përmendur, sepse nga minierat e saj nxirrej ar e argjend. Gjatë shekullit të XIII-të dhe XIV-të, në Janjevë, Republika e Dubrovnikut kishte hapur disa miniera. Në këto kushte në shekullin e XVI-të, ajo kishte tërhequr vëmendjen e shumë banorëve të viseve përreth, të cilët të shtrënguar nga nevoja ekonomike, linin vendet e tyre e grumbulloheshin aty për të ngjerrë bukën e gojës. Pas disa vjetësh nëpër kodrat e Janjevës filluan të shtoheshin shtëpitë e banimit, kurse fshati i dikurshëm mori pamjen e një qyteti me argjendari, këpucëtari, prodhues veglash të ndryshëm. Nuk vonoi dhe ky qytet ndërtoi edhe një kishë që përmendej për madhësinë e saj. Pas pushtimit të fushës së Kosovës nga osmanët më 1455, Janjeva fillojë të zhvillohej në një vendbanim tipik osmanë. Rreth vitit 1671 ajo kishte edhe shkollën e vet. Relatorët e ndryshëm shkruajnë për pamjen e qytetit të Janjevës dhe rezervat e saj të çmuara në arë e argjend. Kështu në vitin 1610 Janjevën e vizitoi Mati Bici, i cili shkruan :
... në mëngjezë herët arritëm në Janjevë që është e vendosur midis kodrave të zgavërueme prej minierave t'argjendit që aty nxirret me sasi të mëdha.
Po ashtu Mari Bici shkruan se në atë kohë në Janjevë banonte një popullsi e përzierë nga katolikët, myslimanët dhe ortodoksët. Kështu ai shkuan se aty jetonin 500 familje, 200 ortodokse, 180 myslimane dhe 120 katolike. Por ky zhvillim i saj nuk e pati të gjatë. Siç duket, rezervat e arit dhe argjendit shteruan dhe janjevasit u detyruan të largohen nga vendlindja pasi nuk kishin mundësi të siguronin bukën e gojës. Janjeva ishte një qendër ku popullsia shqiptare takohej me elementin sllav dhe saksonë. Në rrugët, sheshet dhe tregjet e saj fliteshin shumë gjuhë, shqip, serbisht, turqisht. Pas futjes nën administrimin serb, gjeografët serbë për popullsinë e Janjevës në vitin 1911 thonë se përbëhej nga 515 shtëpi, 400 katolike, 75 shqiptare (duket se është fjala për të ardhur nga pjesa veri-perëndimore e trevave shqiptare), 20 muhaxherë (të ndjekurve nga Serbia e posa formuar), 2 turke dhe 18 magjupëve.
E Rendesishme:
Numri i artefakteve dhe i monedhave që rrezikohen të zhduken është i madh. Dëmi do të jetë tepër i madh nëse marrim parasysh përvojat e tilla që na kujtojnë edhe këtë fakt: në vitet e mëhershme, tregtarët e Janjevës kanë mbledhur shumë monedha antike, të cilat janë shitur apo janë dërguar në muze të tjerë. Gojko Kraljeviq përmend në buletinin e Muzeut të Kosovës të vitit 1984, që lidhet edhe me Muzeun e Sarajevës. Po ashtu, edhe në buletinin e Muzeut të Kosovës të vitit 1959/60, R. Galoviq shkruan se në vitin 1934 në Janjevë u zbulua një depo e periudhës së halshtatit, ku rëndësi të madhe kanë byzylykët e zbuluar, që lidhen me zbulimet në territorin e Maqedonisë dhe përfaqësojnë kulturën ilire mjaft të zhvilluar. Shumë gjetje të rëndësishme nga Janjeva më parë ishin dërguar edhe në Muzeun e Beogradit, fakt ky që dëshmohet edhe me dokumentin nr. 53/1, i datës 28.1.1999, ku drejtori i Muzeut të Prishtinës, Branko Jokiq, i lutet drejtorit të Muzeut popullor në Beograd, mr. Bojana Boriq Breshkoviq, që thesari i Janjevës t’i bashkëngjitet materialit tjetër nga Kosova, për t’u ekspozuar në ekspozitën “Arheolosko Blago Kosova i Metohije”.
Katër kg monedha argjendi vetëm për 400 euro!
Në vitin 2005, një qytetar nga Janjeva i kishte shitur katër kilogramë monedha të argjendit në qytetin e Prizrenit vetëm për 400 euro. Artefakte nga territori i Kosovës pothuaj gjenden në të gjitha muzetë në territorin e ish-Jugosllavisë, sidomos në Beograd, Shkup, Vranjë, Sarajevë, Nish, Leskoc, Arangjelovc etj.

Janjeva ś’pari herë është përmendur në vitin 1303, me zhvillimin e industrisë së minierave në shek. XIV dhe XV, u ngrit në një qendër të rëndësishme afër Prishtinës dhe Novobërdës(Artanës). Në mes tjerash qyteti kishte kontakte me Republikën e Raguzës (Dubrovniku) i sotëm në Kroaci. Njëra nga shkollat e para në Kosovë është hapur në Janjevë në vitin 1665 dhe përdoret edhe sot e kësaj dite.