Antigonea

Antigonea është një nga komunat më të njohura në qarkun e
Gjirokastrës. Vetëm 3 km larg, ajo shtrihet rrëzë malit të Çajupit, duke i bërë
karshillëk qytetit muze. I ngritur mbi shtratin e lumit Drino, komuna u pagëzua
me këtë emër, për shkak se në territorin e saj gjendet qyteti antik, të cilën
Pirroja e ndërtoi si dhuratë për gruan e tij Antigonën. E vendosur në një
pozicion të favorshëm dhe dominues, zona është mjaft tërheqëse dhe niveli i
jetesës konsiderohet i kënaqshëm. Disa investime jane duke u kryer, ndërsa të
tjera shihen si mjaft prioritare, siç është segmenti rrugor që lidh qytetin e
Gjirokastrës me Parkun Arkeologjik të Antigonesë. Një përmisërim i saj do t'i
jepte një hov të ri zonës, sidomos për zhvillimin e turizmit ditor. Aktualisht,
komuna siguron një fitim prej 120 mijë dollarësh në vit, ndërsa banorët i
sigurojnë të ardhurat e tyre nga bletaria, blegtoria, bujqësia dhe prodhimet
artizanale autoktone. Të gjitha prodhimet artizanale, krahas motiveve të tyre
autoktone, do të kenë edhe imitacione të figurave dhe objekteve të zbuluara
gjatë gërmimeve arkeologjike në qytetin antik. Ky biznes shihet si mjaft
fitimprurës dhe tashmë janë hedhur edhe hapat e parë.

Zhvillimi i zonës

Komuna përbëhet nga 5 fshtara: Saraqinisht, Arshi Lengo,
Krinë, Tranoshishte dhe Asim Zeneli dhe numëron rreth 2 500 banorë, të cilët i
përkasin besimeve të ndryshme fetare. Mosha mesatare e popullsisë konsiderohet
e re, rreth 35 vjeç. Ndryshe nga komunat e tjera të rajonit jugor, emigracioni
është në nivele të papërfillshme, vetëm 8 %. Por tashmë edhe kjo kategori po
kthehet, duke investuar fitimet e saj në ndërtimin dhe rikonstruksionin e
banesave, si dhe në ngritjen e bizneseve të reja. Vendin e shtëpive të thjeshta
e njëkatëshe, tashmë e kanë zënë vilat dy dhe trikatëshe, të ndërtuara me gurë
dhe dru, moderne dhe mjaft bashkëkohore. Mbi 60 % e shtëpive janë
rikonstruktuar, proces ky që vazhdon me ritme të larta sidomos në Saraqinishte,
fshat ky që gjendet pranë qendrës arkeologjike. Afërsia me qytetin dhe resurset
që ofrohen për shkak dhe pozicionit mjaft të favorshëm bënë që banorët të mos e
braktisin zonën. Banorët preferojnë që binzeset e tyre t'i vendosin në
territorin e komunës. Rreth 17 biznese të vogla, në të cilat janë të punësuar
kryesisht banorët, kanë ndikuar në uljen e nivelit të papunësisë, ku ndryshe
nga komunat e tjera, numri i familjeve të cilat trajtohen me ndihmë sociale
është gati i papërfillshëm. Në masën 70 %, banorët i sigurojnë të ardhurat e
tyre prej mbarështrimit të të imtave, përpunimit të leshit, si dhe nga tregtimi
i prodhimeve sezonale, pasi krahina ka drejtim blegtoral dhe bujqësor. Por,
antigonasit dinë ta ta shfrytëzojnë më së miri pozicionin e tyre. Afërsia me
qytetin e Gjirokastrës dhe me rrugën nacionale ua lehtëson lëvizjen për tregtimin
e produkteve, ndërsa afërisa me malin e Çajupit, për shkak të florës së pasur
të tij bën që cilësia e produkteve të tyre ta ketë tregun e garantuar. Mjaft
prej njësive tregtare të bulmetit, jo vetëm në Gjirokastër, por edhe në qytetet
e tjera të vendit, si Tirana, Durrësi, etj., janë edhe porositësit kryesorë të
tyre. Kërkesa gjithnjë e në rritje për këto produkte ka sjellë edhe ngritjen e
disa punishteve të përpunimit. Mjetet tradicionale dhe ato primitive në
prodhimin e nënprodukteve, tashmë janë zëvendësuar nga teknologjia, e cila ka
rritur, jo vetëm cilësinë, por edhe larminë e asortimenteve. Një impakt të ri,
zonës pritet t'i japë edhe ndërtimi i tregut të shumicës së qytetit të
Gjirokastrës, i cili ka filluar të ndërtohet në hyrje të territorit të komunës
Antigone, me financim të Bankës Botërore dhe që pritet të përfundojë brenda
vitit 2009. Në këtë mënyrë, fermerët dhe blegtorët do ta kenë më të lehtë
tregtimin e produkteve të tyre. Si një biznes mjaft fitimprurës, që po tërheq
vëmendjen e të huajve, gjatë viteve të fundit janë edhe prodhimet artizanale.
Të njohur për prodhimet e tyre tradicionale, si sixhadet, qilimat, velenxat,
etj., antigonasit po e shfrytëzojnë këtë, jo vetëm për të rritur të ardhurat e
tyre, por edhe si një mundësi për të ruajtjur traditën e tyre të trashëguar në
vite.

“Artizanet antigonase”

"Artizanet e Antigonesë" është kompleksi më i ri
që është vendosur në një godinë dykatëshe, në qendër të fshatit Asim Zeneli, me
një mijë banorë. Tradita e krijuar në punimet artizanale, si një nga tiparet e
veçanta dalluese, i shtyu drejtuesit e komunës të kërkonin bashkëpunim me
donatorë të ndryshëm. Këmbëngulja rezultoi e suksesshme. Në krye të tre viteve
përpjekjeje, shoqata norvegjeze “Venstres Opplysningsforbung”, paraqiti interes
për prodhimet tradicionale të zonës. Kryetari i komunës, Ylli Muho, thotë se,
“brenda një kohe të shkurtër, mundëm të fitonim atë çfarë u kishim premtuar
banorëve.” Ngritën nga themelet kompleksin e artizaneve, një aktivitet ky i
mirëfilltë tregtar. Me një fond prej 100 mijë eurosh, u bë i mundur
rikonsktruksioni i godinës, si dhe blerja e pajisjeve dhe makinerive. Në tetë
tezgjahët e drurit të ardhur nga Suedia, punojnë 25 artizanet e para, të cilat
endin të ndara në dy turne një larmi punimesh artistike. Të gjitha prodhimet
janë me material leshi, i cili përpunohet në kushte artizanale në familjet
antigonase. Lënda e parë, për prodhimin e sixhadeve, qilimave, çantave,
plafeve, shalleve dhe aksesorëve të tjerë zbukurues, përftohet nga mbarështrimi
i 5 mijë krerëve bagëti të imta, prej të cilëve edhe blegtorët përfitojnë të
ardhura të kënaqshme. Muho thotë se, aktualisht synohet cilësi, ndërsa më pas
do të rritet numri i asortimenteve dhe të shumëllojshmërisë së artikujve. I
gjithë synimi, sipas tij, është që përveç produkteve që do të shkojnë për
tregun e brendshëm të mund edhe të eksportohet. Gjithçka e prodhuar është
autoktone dhe në mënyrë artizanale. Kombinime shumëngjyrëshe dhe motive
tradicionale të zonës, të kombinuara këto me imitacione zbulime arkeologjike në
qytetin antik të Antigonesë. Drejtuesit e kompleksit po mendojnë edhe për
mënyrën e tregtimit të produkteve dhe po bëhen përpjekje për t'u lidhur me
agjencitë turistike. Disa njësi tregtimi priten të hapen kryesisht në qytetet
turistike, si Saranda, Vlora, Durrësi, por edhe në Tiranë, por, padyshim edhe
në qytetin muze të Gjirokastrës, i cili është edhe nën mbrojtjen e UNESCO-s.
Gjirokastra mbetet edhe qyteti më i preferuar për tregtim, pasi numri i
vizitorëve të huaj, sa po vjen dhe po rritet. "Sivjet fluksi i turistëve vendas dhe
atyre të huaj, në qytetin muze ishte i lartë dhe ne do ta shfrytëzojmë këtë për
të bërë edhe ekspozimin dhe shitjen e këtyre artikujve", - thotë Muho.
Ndërkohë që, dy nga asortimentet që prodhohen nga gratë artizane të Antigonesë
do të eksportohen drejt Norvegjisë.

Shum bukur arla per ket shkrim qe ke ber per Antigonean, nese sprish pun une do e vendosja nje foto ku shifet mir arkeologjia e parkut te keti qyteti.

Eh sa vende te tilla te pazbuluara kemi dhe sa qe jane lene ne meshire te kohes.
Do doja te gjej kohen ti vizitoj te gjitha monumetet arkeologjike te trojeve shqiptare....