Re: FIKSIMET E PAQME TE MOSHES (poezi e proze nga Jorgo S. TELO

by jorgotelo_koncka Wed 20 Jan 2010, 22:48

Muaji maj për mua është më i admirueshmi ndër muajt e tjerë, sidomos
kur gjendem në vendlindjen time.
Megjithatë m’u desh t’u largohesha përkohësisht mrekullive natyrore atë pragmesviti, se të tjera çështje jetësore
kishin marrë “stafetën”në vorbullën e interesave vetiake...Vetëkuptohet që në krye
të tyre qëndron kurdoherë shëndeti. Sa
kontradiktore po shfaqej në dukshmëri largesa ime nga maji i
magjishëm i luleve dhe freskisë plot
ajër të llagartë që ta dhuron vetem mali, duke shkuar drejt një smogu frymëmbytës!...Sa pabesueshmëri, apo jo?! Por ja që, siç e
fjalosëm dhe më sipër, kur del tjetër gjësend në plan të parë, do shpërfillësh, edhe pse pa dëshirë e
vullnet, adhurimet shumëvjeçare të shpirtit...

U gjenda në hyrje të autobuzit pa
atë rrëmujë tipike, që krijohet në kësi
rastesh, megjithëse ishim mbi dhjetë pasagjerë që kishim prerë biletë.
Lehtësia e hyrjes brenda autobuzit më
kujtoi një fakt qesharak: dikur nguteshim dhe e shtynim njëri-tjetrin
dhunshëm para biletarive, automjeteve,
dyerve e banaqeve të shitoreve e gjithandej... Ndoshta edhe sot ne shqiptarët e “padalë”... ndodh që edhe
tre-katër veta të gjendemi në pritje e në ndonjë radhë, veprojmë shpesh, sikur të jemi
mobilizuar për ndonjë miting apo antimiting, duke çuditur çdo kureshtar e kalimtar të rastit,
aq sa turistët e vendeve të zhvilluara na kanë njohur për grindavecë e rrëmujtarë.

Dhe kanë mbushur aparatet fotografikë me soj – soj pamjesh.

Ndoshta na kanë nxjerrë edhe nëpër ekrane, siç nxirrnim ne botën në
rubrikën “Vende dhe popuj”; pa u thelluar, se ç’ishim vetë…

Pra, njiheshim edhe si bujarë edhe si grindavecë e rrëmujtarë…

Atë fillimmaj nuk e konstatova një ves të tillë, por të kundërtën. Një
qetësi e normalitet për t’u patur zili. Në çast, teksa po ulesha në ndënjësen
bosh mendova: sikur të ndodhte si dikur,
apo sikur të rishfaqej edhe sot gurguleja jonë tipike, vështirë të kisha hyrë
brenda; pa le të ulesha...

Eh, sa dhjetra herë, edhe kur isha në gjendje, kisha mbetur si fishekët
në vezme brenda derës së makinës, duke
provuar qendrushmërinë dhe durimin për orë të tëra, gjersa na zbriste gjaku në
fund të këmbëve të farmakosur edhe nga duhani që lejohej sipas qejfit të njërit
e tjetrit...

U ula në një ndenjëse dyvendshe nga ana e dritares (nder që ma ofroi me
mirësjellje e kënaqësi një djalosh i
mbajtur, të cilin për aktin e respektit ndaj meje, e falënderova me gjithë shpirt.)

Shpesh djaloshi shkonte tek një miku i vet për të kuvenduar, prandaj më
të shumtën e rrugëtimit ndenja gati i
vetëm. E ndieja, se nuk isha i etur, për
t’u kredhur në kuvende të zgjatura
përgjatë atij rrugëtimi mjaft të veçantë për mua, që po më ngjasonte si udhëtim
turistik e jo prej hallit, siç ishte në
realitet…

Për më tepër më pëlqente të dëgjuarit rrëshqanthi e ndonjë
bisedërie, që kish për temë vendin dhe
njerëzit, ku po shkonim, si dhe të vrojtoja, sa të më jepej mundësia, atë
truall të lashtë, historinë e të cilit e kisha mësuar gjatë viteve të
shkollës...Më pas ua kisha mësuar edhe
nxënësve të mi, që më dëgjonin me një zell qiellor dhe kureshtje marramendëse...

by jorgotelo_koncka Wed 20 Jan 2010, 22:49

Qelqi i pastër i automjetit lejonte që të dallohej mjaft qartë natyra dhe
njerëzit, që gjallonin e lëvrinin brenda
saj. Për fatin e mirë brenda atij autobuzi me kondicioner nuk lejohej pirja e duhanit, gjë që e kisha shumë
zët. Me sa po kuptoja, rregullat atje nuk ishin
një formalitet pasiv, por strikt të zbatueshme me një veprim qëndrestar
të habitshëm, ashtu si edhe moslejimi i
asnjë pasagjeri jashtë vendeve.

Brenda atij mjedisi të rehatshëm
e të qetë, kisha merak, se mos gjente
shteg dremitja e pa u kuptuar më
përhidhte në botën pa sy e veshë të gjumit. Një dukuri e atillë, e padëshirueshme prej meje, falë sensit tim
tepër admirator të çdo gjëje të paparë e me vlera, nuk ndodhi. Pra, po më
krijoheshin të gjitha mundësitë të kundroja me pangutësi, me ëndje dhe pikësynim krejt bollëkun gjeo-historik të
tokës greke, që kish prodhuar e përjetuar goxha
histori, duke i dhënë aq shumë prehistorisë... Nuk po lija gjësend pa
rrokur nëpërmes fokusit të gjallë të
syrit tim.

Kuptohet...për aq sa lejonte koha
e paktë dhe pamja disi e kufizuar e
dritares nëpërmes qelqeve të së cilës bridhnin syt’e mi... që nga gjoli
i Janinës, ku lulëzoi dhe u këput Ali Tepelena, pashai kryeneç i perandorisë
otomane... e gjer tek Ura e gurtë me
harqe, aq e përmendur për domethënien e saj...

Dhe nuk rreshtja së regjistruari
në “kameran” e shikimit tim pamje nga ai bregdet fantastik, nga Mesolongji historik, Korinthi, Akropoli i
magjishëm e me radhë... E gjitha kjo nuk
ishte gjë tjetër,veç një soditje në
distancë...

Ishte e pamundur t’i prekja me
këmbë e duar.

Dikur ato më “pushtonin” imagjinatën...

Dhe s’ishin pak, por një mori pamjesh të
antikitetit të përndritshëm grek me trajta nga më interesantet gjer në
kufinj përrallorë e legjendarë...

Tashmë ajo fantazi e paradokohshme deridiku abstraktive sikur po
konkretizohej më shumë, nga ç’e ruaja në pandehmat e mia...Duke m’u fiksuar
ashtu të trupëzuara, filluan të më
xixëllonin në tru…vende, ngjarje, njerëz (mbretër, dijetarë, gojëtarë,
historianë, tragjedianë, filozofë, arkitektë, skulptorë, martirë të përjetësuar
në monumente gjigande etj,etj...)

Po më dukej vetja sikur me automjet modern po ecja nëpër shekuj të
kapërcyer...

by jorgotelo_koncka Wed 20 Jan 2010, 22:50

Qyshse po gatitesha për një udhëtim të pamundësuar gjatë një gjysmë shekulli, synoja të qëmtoja, veç gjithçkaje që përbënte objekt
turistik, duke u kredhur nëpër katakombet e
historisë, po ashtu dhe një kureshtje, që ma mundësonte vet dita, kur po
shkoja drejt një republike parlamentare
me sistem të kahershëm plurarist. Filluan të plekseshin të dy pretendimet e mia: edhe lashtësia edhe koha
moderne, gjë që ma mënjanoi disi shqetësimin
shëndetësor, për verifikimin e të cilit ndërmora atë udhëtim. Pra, mëtimi
i katërt mbetej, të vëzhgoja, se si e
kremtonin Një Majin, “Ditën e Protestës” fqinjët tanë të jugut.

Imazhi im për “Ditën e Protestës”,
apo për “Festën e Djersës” ishte krejt i
ndryshëm, nga ç’ishim mësuar, të përjetonim apo të “shijonim” dikur përmes
valëve të radios apo pamjeve që mbushnin
ekranin e aparatëve tanë televizivë...

Përfytyrimi historik dihej prej
meje: protesta, greva, demonstrata gjer në revolta të armatosura në emër të përfitimit të të
drejtave nga ana e punonjësve, që ropateshin me orë të zgjatura në punë, duke u paguar, sikur lypnin
mëshirë e lëmoshë. Kësi dukurish kishim
mësuar përmes librave që nga cikli i ulët e në vijimësi...

Në vitet e shkollës së mesme dhe
ato studenteske, kur dola jashtë maleve të vendlindjes, krahas horizonteve të
pamjes u zgjeruan edhe ato të njohjes së mëtejshme të kremtimit të Një Majit në qytete e
veçanërisht në Kryeqytetin e atdheut tonë: Tek ne organizoheshin mitingje
“solidariteti”… parakalime plot brohorima e buqeta lulesh, duartrokitje e parada madhështore (sfilata të “sukseseve” mahnitëse
të një vendi që vetëkonsiderohej se rrezatonte
dritë në të gjithë botën...)

Pjesëmarrës i atij entusiazmi kam qenë dhe vetë dikur, kur na merrnin, na
rreshtonin, na pajisnin me lule e kurora e, të kuadratuar, pas disa orësh
pritjeje e stërvitjeje gjer në kufijtë e
stërmundimit, do të parakalonim para tribunës patjetër gazmorë, fytyrëqeshur,
duke tundur në ajër buqetat me lule artifice
shumëngjyrëshe e duke demonstruar sa më tepër hare e lumturi…Në veshë na
kumbonin tinguj këngësh festive e revolucionare dhe thirrjet korale “urra!”

Ç’na mbante neve, kur dremitjen e lodhjen na i hiqnin si me magji
buzëqeshjet dhe grushtet e ngritur të
“ajkës” së tribunës…

Mandej triumfatorë e nën
shoqërimin e fishekzjarreve rigjendeshim në fjetoret-konvikt, për të studiuar,
duke dremitur mbi leksionet për të nesërmen.

by jorgotelo_koncka Wed 20 Jan 2010, 22:51

Rrëshqitja e autobuzit mbi asfalt na krijonte ndjesinë e një nanurisjeje
kalamendëse e rashë pa dashur në prehrin e një ëndrre të fragmentizuar: Nuk
kisha si ta shpjegoja atë copëz ëndrre: Sikur m’u avit bejtexhiu hoshteviat me
humor të hollë F. P. e më tha: “Kam
dëgjuar se ke krijuar këngë të bukura, po si kjo imja nuk ke arritur akoma. Dhe filloi të
deklamonte, duke fërkuar mustaqet e me një buzëqeshje të lexueshme ironike:

“Me byrek më erdhi miku.

Petërat si fletra fiku…

Mirë me gjalpë, që s’e piku,

Po ujë s’kishte ibriku?”

Mbeta aq i befasuar, sa u përmenda dhe gati sa s’qesha me zë e do lija
nam në mes të autobuzit.

Si u shkunda nga bota fantazmagorike e ëndrrës vetvetiu u ktheva te
brendia e ditës brenda së cilës po udhëtoja.

Pra, me asi pamjesh të kremtimeve
të Një Majit po realizoja udhëtimin tim të dytë nëpër tokën greke, i imponuar
veç nga domosdoshmëria, për të kryer një “tomografi cervikale”…Ta themi
shkoqur: aparat “SCANER” (skaner) ishin instaluar dhe tek ne, por, ja që ato që
u takonin institucioneve shëndetësore
shtetërore, ishin të “prishura” e jo funksionale. Rrjedhimisht pacientët e gjorë o do paguanin si “frengu
pulën” një analizë tek privatët, o do merrnin
rrugën drejt Greqisë, si unë e sa e sa të tjerë...

Dukuri e çuditshme: Aparaturat e sofistikuara të institucioneve
shtetërore prishen periodikisht tek ne…Pse nuk ndodh kjo edhe te aparaturat e
klinikave private? Mos lot gjë shejtani valle në këtë mes?! Mirë, po shteti ku
është?!

Brenda këtyre meditimeve, përlindnin dhe pyetje, që mbeteshin pa
përgjigje… ose me përgjigje të hamendësuara…

Tepër kureshtar përpija me syt’e mi gjithçka ç’kapte rrezja e shikimit me
synimin të mësoja, se si e kremtonin
fqinjët jugorë ditën e “Solidaritetit Ndërkombëtar të punonjësve”.

by jorgotelo_koncka Wed 20 Jan 2010, 22:54

Nëpër qytetet e vogla, nëpër të cilat
kaluam, nuk vura re ndonjë gjë të veçantë me sens kremtues... Dhe mendoja, se me siguri në
Athinë, do të ishte ditë protestash e
demonstratash, siç shihnim shpesh përmes ekranit në disa vende
perëndimore, ku pushtetarë e punëdhënës
ndiejnë trysninë e dukshme të kësaj dite...

Isha i sigurt se parada e parakalime si tek ne në vitet parademokratike
nuk do të hasja në një vend traditash demokracie
siç është Greqia...Dhe m’u kujtua historia e lashtë e atij vendi siç dhe kishim mësuar për zanafillën e “Ditës së
protestës”. Ajo e kish djepin në Çikago të
Amerikës, ku protestat e punëtorëve në kërkim të të drejtave të ligjshme
u “shpërblyen” me përgjakjen e rrugëve e shesheve...

Në vendin tim të merrte malli, të shihje dhe një protestë të fshehur e le
pastaj me ngjyrat e origjinës... Le të
bëhej ndonjë provë, pa e shijoje mirë “të ëmbëlit e bukës së grynjtë(grurtë) “, siç themi ne nga krahina
jonë. Ne boll që brohorisnim për “lumturinë” e
fukarallëkut...

...Të gjitha këto i mendoja gjatë
udhëtimit dhe vetvetiu kafshoja buzët, fërkoja
gishtërinjtë dhe tundja paksa kryet, aq
sa, padashur, nuk e kisha vënë re, se kisha tërhequr vëmëndjen e bashkëudhëtarëve të tjerë...

U ndjeva në një siklet të paparashikuar dhe, për të mos e dhënë veten, hapa shpejt e
shpejt xhamin e dritares, duke lidhur sëpari perden tek ganxha e vet. Këtë
veprim e sajova, pèr të krijuar
përshtypjen, se dëshiroja, të kqyrja më mirë atë mjedis aq të pasur me blerim
e ujëra, kur tek ne do shihje me shumicë
pemë të prera dhunshëm e shpate pyjesh masive të djegura...Sa kapërceje
kufirin, të ngjante, sikur po kaloje nga
shkretia në një “oaz”gjigand.

Duke parë në të dy anët e asfaltit të përsosur, të merrte malli, të
shikoje trungje të prerë, gërmadha,
hedhurina sidokudo e ku di unë... dukuri të shumta këto, me të cilat ishim
ambientuar prej vitesh në trojet tona,
sidomos vitet e fundit.

Rrugët e autostradat, të ndërtuara
përsëmbari, po na e bënin udhëtimin më të
rehatshëm dhe mundësinë për të admiruar gjithçka përreth, më të
rehatshme.Gati po më “dehte” çdogjësend që sodisja...

Dhe një “dehje”, sado
e imët, mund të të çonte rrëshqitaz gjer në viset e dremitjes, gjë që unë aty për aty nuk do ta dëshiroja
kurrsesi.

by jorgotelo_koncka Wed 20 Jan 2010, 22:55

Gjatë një çasti soditjeje të një qyteti bregdetar, m’u kujtua, se si një
vit më parë, po kaloja në po atë vend,
veçse isha në kthim prej Athine drejt vendit tim i mbushur tejet me mall edhe pse as dhjetë ditë nuk i kisha
mbushur larg shtëpisë. Po provoja një
kthim ndryshe nga dita kur shkova për të
parën herë.Isha i detyruar ta kryeja udhëtimin në orët e natës, kur nuk u
mundësohej syve të shihnin ato që donte shpirti.E megjithatë edhe përgjatë
atij udhëtimi paswmesnate, nuk ua dhashë
syve lejën e natyrshme, për t’u prehur sadopak
në krahët e ndonjë gjumi të
ëmbël.

Kërshëria për të rrokur sa më tepër pamje
edhe pse nën vellon dritëzuese të natës, më imponoi, që të mos mbyllja
qepallat për orë të tëra. Një veprim i atillë e gjente shpjegimin vetëm e vetëm tek mania, për të mos i humbur
ato raste të pakta të përfiksimit të atij mjedisi në orët e vona të natës së freskët gjer në
agimin e shumëpritur që na u përshfaq
kur po hynim në Janinë, duke na dhuruar
fatin e bukur të shihnim tinëz gjolin e famshëm, një pjesë të fasadës ballore të gjimnazit “Zosimea”dhe
lëvizjet e para të një qyteti në orët e para të agut.Gjithçka - e pastër ndën
një përqetësi olimpike...Nata po më jepte një tjetër mundësi: atë të të
shijuarit me nge të vezullimit të atij
ndriçimi të plotë e të fuqishëm, që thuajse po e bënte natën ditë dhe po
na i servirte qytetet e bardha akoma më
të bukur e tërheqës krahasimisht me mungesën e tejzgjatur të ndriçimit në qytetet e fshatrat tona. (Pse, o Zot, i paske
ndarë kaq mbrapsht mirësitë e Tua?!)Xixëllimi i dritave fosforeshente mespërmes
apo anash rrugëve të shtruara me merak,
na krijonte përshtypjen sikur ishim në tren, ose në avion. As më të voglën troshitje nuk përndjeva. Si mrekulli e
udhëtimit të asaj nate ishte përcjellja në sytë e mi e pasqyrimit të dritave qiellore e tokësore në
“qelqin” ujor të gjithë zonave bregdetare aq të
shumta për juperëndimin e gadishullit ballkanik.

Gjithçka e përndritshme...

by jorgotelo_koncka Wed 20 Jan 2010, 22:57

Ky ishte, pra, udhëtimi im i dytë nëpër tokën helene, që veç
të tjerave, për mua ishte një udhëtim
shërues e i paharrueshëm.të cilin, sa ishim brenda teritorit grek, e kalova nën
tingujt e ëmbël të muzikës e këngëve vendase, që m’i sillte pastër në “FM” e
“AM” një aparat i vogël radiomarrës me
shumë banda valësh të shkurtra, të cilin e bleva dy vite më pare,vetëm për të
kapur valët e Radio – Tiranës, BBC, DË. e “ZA”, mbasi e ndjeva shumë mungesën e
gjuhës së mëmës…Me natyrën kam qënë përherë qysh në fëmijëri një mik i mirë dhe
tepër i sinqertë. Dhe i tillë vazhdoj të jem. Nëpërmjet saj mposht çdo
dëshpërim njerëzor…

I lashë këto kujtime të një periudhe të shkuar në prehje, për t’u rikthyer në këtë udhëtim të dytë gjatë orëve të së bardhës
ditë.Si mund të dremitja “ditën më drekë” ballafaqas me ato pamje magjiplote që po përshfaqeshin
pa reshtur para meje?...

Të jemi realistë. Jo se vendi im nuk e ka natyrën joshëse. Por ka ca vite
që hakërrimi njerëzor ka arritur të gabojë adresë,me sa duket… e të sulet
barbarisht ndaj virgjërisë së një natyre
magjepsëse, siç vazhdon të mbijetojë natyra jonë me vlera perlore
të papërsëritshme.

by jorgotelo_koncka Wed 20 Jan 2010, 22:58

Mjaft më!

Në paraditen e mesditën e atij Një
Maji pamjet parajsore për syrin tim po ia linin
vendin njera-tjetrës...

Realitete, a përqasje realitetesh, eja merre vesh.

Më tërheqëse dhe interesante për mua ishin luginat që depërtoheshin nga lumenj apo përrenj
ujëpastër, lëndinat e blerta, rudinat ku
kullosnin delet bardhoshe,vilat e bukura
të ngritura përmidis grumbuj pemësh frutore e dekorative të mirëmbajtura. Po më jepnin kënaqësi edhe
veturat luksoze, që lëvrinin papushim nëpër
gjithë gjatësinë gjarpërore bojë-mavi të rrugës. Jo se nuk kisha parë të
atilla vetura në vendin tim, por, e
veçanta e asaj dite, me sa po kuptoja, ishte, se vetura e grupe njerëzish shkëputeshin me lezet nga xhadet e gjera e
turreshin lëndinave, korijeve hijeshumta,prej
nga dukeshin ujra të kulluara,tek të cilat reflektoheshin rrezet
diellore, që zbrisnin pjerrtas mbi tokën
ballkanase.

Ndieje “mall” të shihje automjete-shkatarraqe të braktisura ndanë rrugëve
e le t’i
gjeje të tillat si tek ne kudo në periferi qytetesh.

Madje edhe në sheshet kryesore të qyteteve...

Gjithandej - “vorreza makinash”.

Kushedi, nga e kishin origjinën.

Boll që ishin pagëzuar mjeshtërisht me targa qytetesh shqiptare.

Kisha dëgjuar e lexuar në shtypin e përditshëm se grabitja e makinave, apo trafikimi i tyre kryhej nga
individë a grupe me cilësi të veçanta…Edhe
pushtetarë apo partiakë flamurësh “lara-bala” përgojohen dita-ditës ende
në shtypin e mediat tona të
“pavarura”...Kot se si më zhbiruan në meditacioet e bukura kësi dukurish, që edhe ëndrrat t’i dalldisin le pastaj realitetin...

... Dielli qe derdhej nga
pafundësia, neve të autobuzit nuk na shqetësonte kurrfarë me atë shkëlqimin e
vet verbues, falë perdeve,që i mënjanonim, si të dëshironim.

by jorgotelo_koncka Wed 20 Jan 2010, 22:59

Edhe kur shoferët që ndërroheshin, e shtonin shpejtësinë, mua nuk më
krijonin ndonjë bezdi,për të rrokur
pamjet, që dukej sikur vraponin dhe ato,veçse në kahje të kundërt me ne.E megjithatë ajo çka është
pikante qoftë e bukur,qoftë e shëmtuar në
formë a në brendi,përthithet shpejt nga një sy i mprehtë edhe pse përmes
syzeve optike me fotoelementë, siç i kisha unë.

Thuajse në tërë gjatësinë e rrugës nga Janina gjer në Athinë, majtas e djathtas,vërenim,se si vërshonin qytetarë të
të gjitha moshave drejt vendeve sa më të
bukura e sa më të qeta. Vërshonin duke marrë me vete që nga ushqimet e
pijet gjer tek orenditë e paisjet
elektronike për sa më shumë rehatshmëri në gjirin e natyrës, e cila po ua falte me bujari gjithë vlerat mikluese të
saj...Ajo lëvizje masive drejt hijeve, burimeve, shesheve blerore, dukej se po
përvijonte njëfarë uniformiteti të asaj
dite... Kurse fakti që secili individ, grup, apo secila familje a grup
familjesh e ndërtonin “trapezën”apo harenë sipas gustos dhe nivelit ekonomik, përbënte dallimin dhe veçanësitë,që
i jepnin larmi atij pushimi festiv.Diku të rrokte syri tryeza portative -
qarkuar nga karrige plastike, të cilat gjatë
xhades i shihnim sipër skarës së veturave të të gjitha firmave prodhuese
të botës.Gjetiu shihje tapete apo
velënxa shumëngjyrëshe të shtruara mbi lëndina a zallishte lumi;e mbi to mësalla ose tabakë letre të posaçme, për
të vendosur lloj-lloj ushqimesh përmbi. Piknikistët, sidomos të vegjlit e të
rinjtë, në pritje për t’u shtruar, për të shijuar,çfarë kishin përgatitur të mëdhenjtë,
shpërndaheshin livadheve e ngado,duke sajuar lodra e vallëzime nga më të larmishmet…

Disa e kishin filluar më herët, sapo rrezet e diellit përqafonin fijet e
barit, petlat e luleve e gjethnajat e
harlisura të rrapeve, akacieve, plepave, pishave, agrumeve etj. Përpiqej
gjithsekush, që ta kalonte sa më hareshëm çdo orë të mundshme, që i disponohej. Disa grupe laramane dukej, se
ishin ende në fillesë: duke pjekur kecin apo
qengjin në hell. Teksa
po më kalonin si në fragmente filmike ato pamje, mendja më punonte... Kushedi sa kope qengjash kanë
kaluar nëpër netë fshehurazi kufirin midis dy
vendeve tona nga persona që vetëm “dhrahminë” kanë Perëndi. Rushfeti kapërcen dhe
dete dhe jo një brez toke kufitare. Të “përlyer” lloj-lloj trafikantësh
përandej e përkëtej, që as ua
fërshëllejnë ligjeve...

by jorgotelo_koncka Wed 20 Jan 2010, 23:00

I kamuri grek shijonte qengjin e rritur në Shqipëri, kur varfanjeku shqiptar nuk guxonte të shijonte nga prona e vet, se i nevojiteshin pare, për të tjera halle qëkish familja... Ç’kontraste, që të irritonin gjernë dhimbje!...
Kapërceheshin vetvetiu gjendje të tilla emocionale, kur shihja të rinj etë reja që loznin tenis me shumëshkathtësi e finesë, duke shfrytëzuar etshëm e me pasion çdo mjedis rrethanor të favorshëm.
Pranë çdo... (le ta quajmë) mikrokampingu do të vëreje patjetër edhe fjolla tymi... Na krijohej ndjesia se ajo atmosferë shendi e kënaqësie po përçapej të depërtonte tok me aromatikënngacmuese të bërxollave e të mishrave që po piqeshin.
Sikur na kilikosnin ato aroma neve, që nuk kishim ndonjë lidhje me ato kremtime.
Jo se nuk kishim provuar edhe vetëne tryeza me bollëk në vatrat tona, por na ndizte sedrën fati jo i favorshëm,që, në vend që të kremtonim dhe ne atë
ditë të bukur maji, sipas mundësive tona, nevoja të ndryshme na shtynin, që të ngjizeshim për orë të tëra mbi ndenjëset e buta. Gjithkush largohej nga vatra e vet me një synim apo dhe hall vetiak... material,shpirtëror e shëndetësor. Edhe malli përtë parë dhe takuar njerëzit e dashur, të imponuar për atë emigrim sfilitës... I ndodhur qindra kilometra larg vendlindjes, duke u kredhur në atë mozaik pamjesh befasuese, sikur harroja sëmbimettrupore e disa brenga shpirtërore...Secili harron diçka jo të këndshme, kur hyn në një “mikrobotë” të
tjetërsojtë...

Unë po kridhesha në një ekstazë romantike, duke harruar përkohësisht merakun e stërmadh të përfundimeve që do jepte analiza që do kryejasë shpejti. Edhe i nevojitet në kësi rrethanash lindja e emocioneve dhe ndjesive optimiste gjithësekujt nërruzull. Ndryshe...vetndodhja në një
pozicion të pezullt, duket sikur të zhvesh nga të qenit me shpirt e të sendërzon në një copëz metali
përmidis një vakuumi apo midis forcash magnetike (shty - e - tërhiq) të
barazvlershme. Kurrë më nuk do preferoja në vetvete pezulltinë...Nuk ishin vetëm ato mjedisemrekullore, që më joshnin e më bënin, të “harrohesha” pas tyre gjatë atij udhëtimi gjurmëlënës...As bukuritë e natyrës dhe ato ç’kish ngritur mendja e dora e njeriut, as gëzimi i motit të asaj dite aq zemërgjerë
për kremtuesit...Së tepërmi (teksa po u bëja analizën “gjërave” që rrokte
syri), më kaploi papritur “shkëlqimi”i anës tjetër të “medaljes”: Në shumicën
dërrmuese të atyre pikave argëtimifestiv brenda suazës substanciale të asaj dite me “Emër”, syri im i stërvitur dalloi se, krahas djersës helene, që po
derdhej gjatë atyre orëve prej “lodhjes” nga të ngrënat e të pirat e prej lodrave e vallëzimeve nën tingujt e buzuqeve e klarinave, një tjetërlloj “djerse” po derdhej jo larg atyre kampingjeve argëtuese-kremtuese...Meqë kremtohej për nder të “Ditës së djersës”, kish hijen, shijen dhe bukurinë e vet edhe djersa. Por,ja që paskish djersë dhe djersë brenda atij“qytetërimi”, brenda atij shteti
demokratik, anëtar i BE-së. Dhe s’ishin të pakta pamje të tjera, që po ma prishnin imazhin e mirë të sendërtuar në shpirtin tim.
E, pra, ana tjetër e medaljesfliste ndryshe pë atë ditë përkujtimore të asaj revolte punonjësish të mbytur në gjak nga padronët mbi një shekull më
parë në Çikago… Shihte syri im se si argëtoheshin afendikojtë me familjet e të
afërmit e tyre dhe emigrantët e shumtë nga atdheu im, nga krahina ime,nga fshati im e gjer tek tëafërmit dhe im bir… punonin për disa dhrahmi
më tepër.
Më tronditësja për shpirtin tim të
ndjeshëm e të prekshëm ishte se, nën atë diell që përvëlonte gjatë mesditës si
të ishte qershor e korrik, shumë ergatë emigrantë kryenin punë jashtë: disa hapnin kanale e gatuaninllaç, disa punonin “perivolet” në të dyanët e xhades… Disa të tjerë bojatisnin, ca që vetëquheshin “kallupaxhinj”përgatisnin armaturat e ndërtimeve për hedhjen e betonit. Shumë të tjerë ngritnine vishnin mure me gurë, që thyheshin po nga të tjerë emigrantë.Rrallëkush punonte në profesionin e vet. Ata qëdikur, në vendin e vet, ishin politikanë, ushtarakë, mjekë, artistë, profesorë,krijues etj. po detyroheshin nga nevojatë bëheshin ustallarë, kasapë, shitësa kulluresh e “ksistosh” e lëre-lëre...Le po të renditësh gratë e vajzat, që u zbriste gjaku tek tabani i këmbëve, duke pastruar me orë të zgjatura vilat e fqinjëve tanë jugorë.

by jorgotelo_koncka Wed 20 Jan 2010, 23:02

Kur po merrtembremja, syri na kapte qindra vetura që, me shpejtësi skëterre riktheheshin nga festimet e Ditës së Punonjësve, me të vetmin dallim se nuk ishin punonjës, por më së shumti pronarë “afendikonj”,që shfrytëzonin gjer në
palcë emigrantët e tjetërsuar..Dhe nuk ishte ndonjë soditje turistike, por një përfitim i rastit për ta shfrytëzuar sa më me efekt atë vajtje në një nga vendet
më turistike të kontinentit tonë.Për mua ishte e mjaftueshme edhe ajo soditje
në distancë, se, as që e shkoja ndonjëherë nëpërmend të bëjandonjë vizitë të posaçme turistike, për t’i kundruar objektet nga afër...
Dikur ma përndizninimagjinatën një mori pamjesh antike, që mbartnin nëvetvete vlera të shumta artistike e historike tëmirëqëna e të mirëfillta... Më vizatoheshin në pasqyrën e trurit e të vetëdijes objekte me trajta nga më interesantet,
sepse plekseshin faktet historikë me tëdhënat mitologjike... Ajo fantazi deridiku plotësisht abstrakte e krijuar nga rrëfimet e dëgjuara apo ngaleximet e shumta të literaturës historike e letrare, sikur po konkretizohej e
gjallohej para meje e bashkëudhëtuesve të mi...
Duke i fiksuar ashtu të trupëzuara, filluan të më vezulloheshin në retinë e memorje vende, ngjarje dhe figura tëskalitura në rrjedha historike…Siç kuptohet, po synoja që, gjatë atij udhëtimi,të arrija diçka që e kisha paramenduar,qysh kur vendosa atë largim njëmujor nga shtëpia.
Ndërkohë ishte afërmendsh që do të “regjistroja” edhe ato fakte, që
shprehnin sadopak mënyrat e kremtimit të
asaj dite festive përkujtimore me dimension
ndërkombëtar...
Mirëpo përhedhja me tepëricë e vëmendjes nëpër vragat e e historisë, sikur po e kalonte në plan dytësor objektivin vetiakthemelor, i cili do kthehej në parësor,
kur të arrija në Athinë. Atje, përveç çmallimit me djalin dhe të tjerë të afërm, do planizohej dhe kontrolli shëndetësor.
“Bleva” fare lirë goxha një tepsi me pikëpyetjee pikëçuditëse, duke
kundruar në njëfarë distance si kremtohej “Dita e Protestës” nga grekët e si nga
të gjorët emigrantë shqiptarë.
FUND

by Sponsored content