MIKPRITJA E MALEVE

MIKPRITJA E MALEVE

Nga P. Bernardin Palaj,Hylli i Dritës,Nr.9 – 12,Viti 1942

A ka gja ma të bukur ndër malet e kanus se pritja qi i bahet mikut? “A don miq o i Zoti i shpis?” – thërret miku te dera. “Mirë se ju ka pru Zoti” – përgjigjet çdo njeri prej mbrenani. Vetë fjala e kanus: “Shtëpia e Zoti e e mikut” tregon se Shqiptarit të maleve nuk i dhimet as gjaja as jeta për Zotin,qi e ka falë e për mikun,qi i bjen në derë. Në ço shtëpi qi të shkojsh nepër malet t’ona,krènsh a bajraktarësh këto kjoshin,sado bune a kure të vorfna ato kjoshin,atje te votra,në krye të vendit,kè me pa gjithmon mikun tue e nderue i zoti e e zoja e shpis,atij tuj i sherbye plot njerzi,me tè fjalët ma të zgjedhunat tue shndërrue e tue i vu para shka ma të mirë i ka fal Zoti në konak. Atyne s’u dhimset ç’ka kan në shtëpi, shkrihen per mik,dhe ne ditë se rrin pa hanger vetë për shumë ditë mrapa. “Kur han miku, e shton Zoti.” “Nuk len kend Zoti pa miq e pa bukë” – thotë populli jonë. Kush ja mësoi malsorit të maleve,rrit me nji natyrë aq të vrashtë; ndoshta nepër do lera a në ndoj humnerë të shemtueshme,ato fjalë aq të bukura,tanë njomsi njerzie,fraza qi bindin letrarin ma të mirin,ku t’i bien tërhjekse e së pari në vesh,e lakmi po me i pasë deri vjershtari ma i nalti për ato shprehje tanë zemër e bujari e njomsi mendimesh,të cilat ai i zgjedh e i rreshton retorikisht për me i ardhë rreth mikut e me ja ba disi ma të kandshme atë kohë,në të cilën mikut i tokon me e kalue buzë votrës së tij? As kurrkush tjeter veç kanuja e të parvet,qi nderimin ma të madh mbas Zotit urdhnon me ja ba mikut,haj dheas a i fisit,haj mik a anmik ose i çdo besimit ai kjoftë,kur t’i thërras së kundrejt ase te dera; asht miku i shpis,hija e Tynzot. Asnji fjalë e kanus nuk e përcakton përsonalitetin e Shqyptarit aq fèll e aq dukshëm,sa fjala miku i shtëpis. Nji dritare kjo,nepër të cilën na shofim,se gjithshka ka Shqiptari ma për zèmër; jetë,pasuni,gjije,nderë, besë e burrni brez mbas brezi,të gjitha i a fal mikut,qi i ra te dera e shpis. Ma i madhi shnjerzim asht me kenë mikprem. Ai s’mund të duket ndër bashkime: ai s’ka shka ban ndër shokë. Hije e zezë randon mbi tè e mbi vllazninë e tij deri ditën që të laj vedin dhe mikun,pse gjaku falet edhe me kanu,por ndera s’i falet kuj. Shqyptari i maleve,po,gjithshka ka me të falë,mikun kurr s’ka me t’a fal. Aq punë e poshtër i duket burrit të malevet me i ra kuj në derë,për me ja fal mikun,sa ti në ndoj natë qirit a festet të madhe kè me pa krèn e bajraktarë e pari e fetarë,po deri ndrikullat tuj përmbys djepnat përpara kumbaret me ja fal djalin,a vllanë e vram,ase tatën e vram,po jo kurr mikun e prèm. Për këtë arësye rruga ma e sigurta ishte ajo e mikut,qi përcjell me ndore fis në fis e derë më derë...Njaj qi thotë,se s’din shka asht miku,ai s’a i Shqiptar.

Dode Progni wrote:

A ka gja ma të bukur ndër malet e kanus se pritja qi i bahet mikut? “A don miq o i Zoti i shpis?” – thërret miku te dera. “Mirë se ju ka pru Zoti” – përgjigjet çdo njeri prej mbrenani.

Shkrim shume interesant dhe teper domethenes. Mikpritja eshte shtylla kurizore e nje vendi, eshte ndergjegja kombetare, eshte ndershmeria reale. Nuk besoj se duhet vene ne dyshim tradita e njohur nga te gjithe per te pritur mikun ashtu dhe ate qe te trokiste ne dere. Shqiptari jo vetem qe e mirepriste, por dhe e merrte nen mbrojtje. Te luamshin duart z.Dode per keto shkrime qe po sjell.