TI NJOHIM QYTETET E ATDHEUT TONË

SHKUPI
SHkupi është kryeqytet i Maqedonisë,si dheqyteti më i madh në Maqedoni.Gjatë periudhës ilire (kryeqender e Dardanise së atëhershme);KY QYTET ISHTE I NJOHUR ME EMRIN Scupi.Në Shkup jetojnë afro 30% shqiptar,ku dikur jo larg ishte qyteti memë së shumëti shqiptar ne gjitha trojet shqiptare.Politika serbe,maqedone e jugosllave,ne rrjedhen e regjimit komunist bëri çshiptarizimin e pjesshem te SHkupit.Shqiptaret u ndoqen nga Shkupi me te gjitha metodat,nga ato te dhunes fizike e deri te ato psikologjike,por shqiptaret treguan qendresen etyre dhe regjimi nuk i a doli mbare,te i mposhtë as fizikisht,as psikologjikisht e kulturalisht shqiptaret.Ndodhja e Shkupit buze lumit VARDAR i jep nje pozite te mirë gjeografike.

Objektet turistike
*kalaja e Shkupit mbi qytet,ndertuar gjatë kohës së zotrimit te Perandorit Justian I.

*Ura e gurit ne qytetin e vjeter,ndertuar ne shk.VI
*Hamami i Daut Pashes,banjoja me e madhe publike e osmaneve ne Ballkan,tani perdoret si Galeri.

*Stacioni i trenit ne qender,i demtuar nga termetit te vitit 1963,tani muze.
*Monumenti i Skenderbeut nga viti 2006.

NUMRI I BANOREVE
Shkupi 506926
Aerodromi72009
Buteli:36154

Gazi BABA:72617
Gjorgje PETROVI:41634
Karposhi:59666
Kisella voda:57236
Saraji:35408
Qendra:45412
Çairi-67300
Shuto Orizara:25000.
Numri i familjeve shqiptare qe jetojne ne Shkup dhe qekane miqesie mardhenje farefisnore me familjet tjera nga trojet shqiptare,sidomos ne Kosove eshte i madh.

Tepelena Sot

Tepelena sot gjendet ne nje udhekryq te veshtire ekonomik. Poashtu si gjithe vendi, dhe Tepelena vuan nga mungesa e energjise elektrike dhe investimet afatgjata. Emigracioni dhe levizja e popullates neper vend ka goditur krahun puntor ne Tepelene.

Industria ka bere perkjekje per rizhvillim me hapjen dhe modernizimin e fabrikes se ujit Tepelene, fabrike e cila puneson disa dhjetra qytetare Tepelenas. Shumica e te ardhurave vijne nga fusha agrare dhe biznesi Tepelenas.

Tepelena gezon bukuri natyrore qe nuk po shfrytezohen ende nga investitori. Pyjet e Tepelens poashtu kane nevoje per mbrojtjen e qeverise dhe ndergjegjesimin qytetar, per mos ti prere pyjet e Tepelenes pa nje rend ekologjik.

Vlora eshte qyteti qe dua me shume

Fterra
[b]



Fshatra në Shqipëri

Emri:	Fterra
Qarku:
Rethi:	{{{rrethi}}}
Bashkia:	-
Komuna:	-
Popullsi:	-
Kodi postal:	-
Kodi telefonik:	-
Lartësia mbidetare:	-
Latitude:	-
Longitude:	-
Web-faqe:	s'ka

Fterra është fshat në Shqipëri.

1 Gjeografia 2 Gjeologjia 3 Historia 4 Demografia 5 Arsimimi 6 Ekonomia 7 Shëndeti 8 Kultura 9 Etnografi Entologji 10 Bij dhe bija 11 Kush, ku 12 Shih edhe

//



Gjeografia



Artikulli kryesor: Gjeografia e fshatit Fterra

Fterra shtrihet në jug-jug-perëndim të Kurveleshit. Gjatësia maksimale e territorit të saj është rreth 11 km. me orientim VP-JL dhe gjerësia maksimale 4.4 km., me gjerësi mesatare rreth 3.6 km. Sipërfaqja e përgjithshme e territorit të fshatit Fterrë është rreth 37 km2 .
Territori i Fterrës, sipas morfologjisë, shtrihet në dy lugina: ajo e Fterrës në perëndim dhe ajo e Galishtit në lindje. Territori është malor dhe më pak kodrinor. Kuota më e lartë është maja e Lëpjetës në lindje 1596 m. mbi nivelin e detit dhe më e ulët në jug-perëndim në bashkimin e përroit të Langadhës me lumin e Fterrës 130 m. mbi nivelin e detit. Fshati ndodhet rreth kuotave 350 deri 400 m. mbi nivelin e detit.

Gjeologjia


Formacionet kryesore gjeologjike në territorin e Fterrës janë ato të kretakut, jurasikut, të triasit e të paloeogenit. Në të parët mbizotrojnë gelqerorët, ndërsa tek paloeogeni mbizotrojnë formacionet flishore. Formacionet e kuaternarit janë të pakta.

Historia



Artikulli kryesor: Historia e fshatit Fterra

Në fillim lugina e Fterrës, me kodrat e faqet e maleve që e rrethojnë, ka qenë shfrytëzuar si kullotë e zonë e pasur në gjueti. Vizitorët e parë që vinin herë pas here, kishin populluar bregdetin e detit Jon shumë herët. Ata vinin nga kalaja e Badhrës (midis Borshit e Piqerasit), nga kalaja e Sopotit ose e ashtequajtura Kalaja e Borshit, nga kalaja e Qeparoit, kala që, siç dëshmojnë të dhënat arkeologjike, kanë qenë banuar qysh në kohën e bronzit (rreth 3000 vjet më parë).
Për lashtësinë e fshatit na vijnë në ndihmë të dhënat gjuhësore, emrat e vendeve, shumica e të cilave janë emra të mirëfillte shqip. Qafa e Qishës, lidhet me ekzistencën e një lagjeje në Qafë të Qishës. Atje ka mure shtëpish që i takojnë shekullit IX-X të erës sonë. Një grup tjetër emrash si lxuar-lxor (burim), Bërda-kodër e vogël, varre-tog me gurë të vegjël etj., lidhen me ardhjen e një popullsie me origjinë sllave, ose për të qenë më të saktë, me përfshirjen e fshatit tonë nën pushtimin administrativ të shtetit Bullgar.
Të tjera emra vendesh shpjegohen me ndikimin e gjuhës turke e greke, si derven, foti, hon, perivol (=kopesht e dokumetuar edhe te arbereshet)e shumë të tjera. Edhe toponimet Galile, Kikë, apo emrat e njerëzve Avrec-Jevrej, Rahile etj., janë me prejardhje çifute dhe pa mëdyshje duhet të lidhen me vendosjen e ndonjë familjeje çifute në shekullin XVII.

Demografia



Artikulli kryesor: Demografia e fshatit Fterra

Fterra është fshat i vjetër. Në dokumentet që njihen deri sot, përmendet në vitin 1431 si fshat i nahies së Sopotit me 12 hane (familje të mëdha e në gjendje relativisht të mirë ekonomike). Në fillimet e këtij shekulli familjet e fshatit kanë varijuar nga 80 deri në 100 familje. Në dhjetor 1944 Fterra kishte gjithsej 134 familje, nga të cilat 116 banonin në fshat, 10 banonin jashtë fshatit dhe 8 banonin jashtë Shqipërisë.
Në vitin 2004 fteriotët kanë arritur në rreth 500 familje dhe mbi 2300 frymë. Në keto 50 vjetët e fundit ka rritje të theksuar natyrore, por ka edhe lëvizje e largime, sidomos nga fshati në qytet.

Arsimimi



Artikulli kryesor: Arsimimi në fshatin Fterra

Fterra është fshat me tradita të shquara arsimore. Fillesat e arsimit në Fterrë datohen në shekuj. Shumë fteriotë të mërguar në kurbet në shekullin e 19-të, kryesisht në Perandorinë Turke, u arsimuan në shkolla të mesme e të larta të kohës. Isa Hizmo arriti deri në detyrën e dekanit të Drejtësisë në Universitetin e Stambollit, ndërsa Ali Xhama, Omer Korkuti e të tjerë, deri te Hivzi Bezhani, kanë kryer shkolla të ndryshme të larta e të mesme jashtë e brenda vendit, sidomos për fenë,ushtrine, drejtësinë e mësimdhënien.
Mësimi i gjuhës shqipe në Fterrë ka filluar në vitet e fundit të shekullit të 19-të. E sigurt është se Abetaren e parë shqipe e solli në Fterrë Isa Hizmoja në vitin 1905, ndërsa në vitin 1910 Fetah Zani, i arsimuar në Janinë, krahas shkollës në gjuhën turke të çelur në xhami, u mësonte bashkëfshatarëve edhe gjuhën shqipe.

Ekonomia



Artikulli kryesor: Ekonomia e fshatit Fterra

Burimet kryesore ekonike të fshatit janë bujqësia dhe blegtoria .
Si veprimtari mbi tokën, bujqësia është dega kryesore e prodhimit, që siguron të ardhurat kryesore për familjet në Fterrë.
Këtu sundon një ekonomi e përzier, kryesisht natyrore, për të plotësuar nevojat e veta, duke patur më pak karakter të ekonomisë së tregut të lirë.

Shëndeti


Ndihmën mjekësore banorët e Fterrës e kanë përfituar që në kohë të hershme. Tradita është e pasur. Janë pëdorë mjekime popullore me bimë mjeksore që gjendeshin në fshat, si hashashi, cmarteja, fletët e arrës, shtogu, melheme e çaje të ndryshme, deri te ngjitja e kockave të thyera, synetllëku, heqja e dhëmbëve të prishur, shërimi i bronkopleumonisë , i shytave, i sëmundjeve të lëkurës, i dhimbjes së veshëve, i diarresë etj.,etj.
Ambulanca e pare në fshat është çelur në vitin 1955 me një infermier. Ndihma mjekësore vazhdon edhe në ditët e sotme me ndihmësmjeke-mami, që kryen shërbime më të specializuara në dobi të shëndetit.
Fteriotët shquhen dhe për jetëgjatësi, si te burrat dhe te gratë. Janë të shumtë banorët që kanë jetuar mbi 100 vjeç. Pas çlirimit, shumë nga bijtë e bijat e fshatit vazhduan shkollat e mesme e të larta mjekësore brenda e jashtë vendit. Ndër të parët kanë qenë Besim Elezi, Luan Dusha e Hamza Memi. Sot numërohen dhjetëra mjekë e punonjës shëndetësie, me specialitete e grada shkencore, që shërbejnë në shumë rrethe të vendit.

Kultura


Institucion kulturor i Fterrës, në qendër të fshatit, u n dërtua për herë të parë më 1947 dhe u rindërtua në 1959-60. Ka shërbyer e shërben për zhvillimin e veprimtarisë kulturore. Ka patur dhe ka grupin polifonik “Fterra në Këngë”, i ngritur për herë të parë në 1947, për festën e Kurveleshit në Kuç, dhe i ripërtëritur herëpashere, duke marrë pjesë në aktivitete të zhvilluara në Fterrë, në Kurvelesh e Bregdet, Vlorë e Sarandë dhe në pese fesrtivale kombetar-folklorik, në Gjirokastër, ku është shquar e nderuar për interpretimin e këngës e të valles karakteristike labe.
Vatra e Kulturës në Fterrë zhvillon edhe tani veprimtari kulturore.
Radio Fterra ka egzistuar nga muaji i vitit deri ne muajin e vitit(plotesoni ju lutemi)

Etnografi Entologji

Duhet bere pershkrimi i kostumit popullor te perdorur ne ate zone.


Bij dhe bija



Kush, ku


Vatra e Kulturës në Fterrë zhvillon edhe tani veprimtari kulturore.

Shih edhe

• Gazeta Fterra jonë
  

Marrë nga "http://sq.wikipedia.org/wiki/Fterra"
Kategoritë: [url=http://sq.wikipedia.org/wiki/Category:Fshatra_n%C3%AB_Shqip%C3%ABri]Fshatra në Shqipëri

The member 'martin mato' has done the following action : Roll dices

'6' :

Result :

Fterra (albanisch auch Fterrë, selten auch Ftera/Fterë) ist ein kleines Dorf in Südwestalbanien . Fterra befindet sich südlich von Kurvelesh und 10 km nördlich von Borsh in einem Seitental der Albanischen Riviera. Es gehört zur Gemeinde Lukova im Kreis Saranda. Es liegt auf 350 bis 400 müA am Westhang des Berges Maja e Lajthisë (1418 m). Die Berghänge sind leicht bewaldet. Es gibt zahlreiche Karstquellen und einige Höhlen. Fterra liegt an der unbefestigten, durch die Berge von Kurvelesh führenden Straße von Borsh nach Vlora. Im Sommer 1998 hatte das Dorf 168 Einwohner, die in 61 Häusern in drei Vierteln wohnten.
Das Dorf wurde zusammen mit dem auf der anderen Talseite gelegenen Dorf Çorraj von den Albanologen Karl Kaser, Robert Pichler und Stephanie Schwandner-Sievers porträtiert als Beispiel eines albanischen Bergdorfes, das stark unter der Abwanderung zu leiden hat. Viele der Männer des Dorfes sind seit den 1990er Jahren in Griechenland erwerbstätig und unterhalten mit den Geldern aus der Emigration die Zurückgebliebenen in der Heimat, die daneben meist noch Weidewirtschaft betreiben und kleine Felder zur Subsistenzwirtschaft bestellen. Geerntet werden insbesondere Oliven, Nüsse, Feigen, Zitrusfrüchte und Trauben. Viele Bewohner äußerten gegenüber den Autoren die Absicht, die Heimat zu verlassen und sich in Ausland niederzulassen.Geschichte [Bearbeiten]
Erstmals wurde Fterra 1431 schriftlich erwähnt. Damals bestand es aus 12 (wohlhabenderen) Familien. 1944 wurden 116 Familien gezählt. Seit 1916 gibt es im Dorf Schulunterricht auf Albanisch. Seit 1997 wird in Tirana die Zeitschrift „Fterra jonë“ (Unser Fterra) publiziert, die über Kultur und Geschichte berichtet.

Persönlichkeiten [Bearbeiten]



Hier geboren [Bearbeiten]

• Jakup Halil Mato, Literaturkritiker
  
• Sulejman Halil Mato, Schriftsteller
  

Literatur [Bearbeiten]

• Karl Kaser, Robert Pichler, und Stephanie Schwandner-Sievers (Hrsg.): Die weite Welt und das Dorf. Albanische Emigration am Ende des 20. Jahrhunderts. In: Zur Kunde Südosteuropas. Albanologische Studien, Band 3. Böhlau Verlag, Wien 2002, ISBN 3-205-99413-2
  

Weblinks [Bearbeiten]

• Fterra në Fotografi - Bilder von Fterra
  
• Zeitschrift „Fterra jonë“
  
• Literaturdatenbank Fachportal-Pädagogik.de zu Die weite Welt und das Dorf