NE MBROJTJE TE GJUHES DHE TRADITES SONE

by shaban cakolli Wed 12 Aug 2009, 20:38

Në
mbrojtje të gjuhës dhe traditës sonë:

A
MUND TË LIROHEMI NDONJËHERË
NGA PËRSHËNDETJET NË
GJUHËT E HUAJA?!

Edhe
sot, në shekullin e 21-të, kur kemi dy shtete të pavarura
dhe sovrane shqiptare , kur kemi me dhjetëra universitete e kolegje
kombëtare, akademi të shkencave dhe arteve , institucione albanologjike
dhe të gjitha të mirat tjera që i duhen një populli dhe një kombi
për t’ i ruajtur traditat, gjuhën, kulturën dhe vlerat e
veta kombëtare , ne , si duket as se si nuk po mund të edukohemi në
frymën e pastër kombëtare dhe as se si nuk po mundemi që të lirohemi
njëherë e përgjithmonë nga ndikimet e kulturave të popujve tjerë
, në veçanti nga ndikimet e ish popujve okupatorë të trojeve etnike
shqiptare !

Ndikime
të këtilla , kemi ende në çdo pore të jetës sonë, si
në gjuhë, ashtu edhe në kulturë në përgjithësi , por kësaj radhe
do të ndalemi tek përshëndetjet të cilat në shumicën e rasteve
, ende i bëjmë në gjuhët e huaja , edhe pse i kemi me bollëk fjalët
tona përshëndetëse të cilat janë aq të ëmbla dhe tingëllojnë
aq bukur !

Mirë
se erdhe dhe mirë se u gjeta !

Këto
dy fjalë përshëndetëse që janë kaq të ëmbla
dhe tingëllojnë kaq bukur në gjuhën amtare shqipe , tek
një numër i madh i krahinave shqiptare të Kosovës, Luginës
së Preshevës dhe të Maqedonisë , as sot e kësaj dite
nuk janë në përdorim të së folmes popullore , në rastet kur presim
ndonjë mysafir , mik, shok , apo dashamirë , i cili vjen për të
na vizituar !

Në
vend që mysafirin tonë , ta përshëndesim duke i dëshiruar
mirëseardhje në gjuhën amtare shqipe :”Mirë se erdhe!”,
apo: “Mirë se na erdhët!”, në të folmen tonë popullore , në
vazhdimësi priten mysafirët me fjalën përshëndetëse turke:”Hosh
gëlden”, apo “Hosh gëldiniz”!, me ç’ rast mysafiri do t’
ua kthejë :”Hosh bolldën!”

Madje,
pjesa dërmuese e përdoruesve të këtyre fjalëve të huaja përshëndetëse
, duke mos e njohur gjuhën turke, e deformojnë shprehjen :”Hosh
gëlden”, duke e shqiptuar gabimisht:”Hosh gjolldën!”

Çka
është edhe më e çuditshme nga ana e konsumuesve permanent të këtyre
shprehjeve përshëndetëse, është fakti se edhe po deshi dikush që
t’ a përshëndes mysafirin në gjuhën shqipe , mysafiri në shumë
raste do të ndihej në veti si i tallur dhe si i pa përshëndetur
?!

Krahas
terminologjisë së përshëndetjeve në gjuhën
turke, në mentalitetin e shumicës së popullatës sonë, është ngulitur
thellë edhe përshëndetja në gjuhën arabe:”Selamun alejkum”
dhe “Alejkum selam”, përshëndetje këto që shumica prej nesh,
as që e di se çfarë kuptimi në të vërtetë kanë?!

Fill
pas këtyre dy shprehjeve me të cilat përshëndetën mysafirët tek
ne, menjëherë pason në vazhdimësi nga të gjithë mysafirët e pranishëm
shprehja tjetër arabe: ”Merhaba!”, me të cilën mysafirët paraardhës
i drejtohen mysafirit që do të vjen në odë pas tyre ! Kjo
shprehje është e ditur se e ka kuptimin “Mirë se erdhe!” Mirëpo,
në mentalitetet e rretheve të ndryshme, po qe se dikush i thotë dikujt
në gjuhën shqipe :”Mirë se erdhe!”, nuk do të mirëpritej nga
të pranishmit tjerë dhe do të konsiderohej si përshëndetje e vërtetë
serioze !?

Shprehjet
përshëndetëse në gjuhën arabe:”Selamun alejkum”,”Alejkum
selam” dhe “Merhaba”, më së tepërmi përdorën në rastet e
ceremonive dhe ritualeve të vdekjes, qoftë në ditën e varrimit,
qoftë në ditët e ngushëllimeve, qoftë në ceremonitë e Qelimeve!
Këto përshëndetje bëhen më shumë sa për t’ ua mbarua qejfet
hoxhallarëve dhe hanxhinjve të cilët zakonisht janë të ulur në
krye të vendit dhe ata e mbajnë tymonin komandues gjatë të gjitha
ceremonive e ritualeve fetare !

Zhargoni
i përshëndetjeve të tilla , nuk do të ishte i çuditshëm në
rastet kur dëgjohen nga njerëzit e moshuar dhe të pa shkolluar ,
por kur këtë zhargon e dëgjon nga goja e disa intelektualëve me
alamet titujsh shkencor, atëherë nuk ka se si të mos iritohet njeriu
dhe të mos zhgënjehet nga keqpërdorimet dhe dhunimet që i bëhen
pamëshirshëm gjuhës amtare shqipe !

Një
shprehje tjetër urimi, në gjuhën turke , e cila ka marrë
përmasa mbi të gjitha hapësirat shqiptare , është ajo
e tipit :”Jasha! Jasha!”

Këtë
shprehje urimi e cila ka kuptimin :”Rrofsh! Rrofsh!”, na e kanë
servuar dhe shti në përdorim grupet muzikore, këngëtarët e estradës,
nëpër dasmat dhe ahengjet e ndryshme popullore . Shprehje kjo, të
cilën artistët e estradës dasmore e kanë importuar nga kultura turke
dhe rome , për t’ ua rritur mendjen dasmorëve dhe për t’ i nxitur
ata që t’iu dhurojnë sa më shumë para “bakshishte”(dhurata)
!

Duke
e shfrytëzuar mentalitetin e ulët të disa personave të
pasur dhe të etur për t’ ua përmendur emrin përmes mikrofonave
dhe altoparlantëve, para masës së dasmorëve, këngëtarët dasmorë
në vazhdimësi brohorasin emrat e tyre në këtë stil:”Jasha ! Jasha
Hafiz pasha! I ke xhepat shumë të trasha !” Ose :”Jasha Hafiz
, jasha!”

Dhe
fill pas këtyre brohoritjeve të mëdha publike , Hafizi dhe Hafizat
tjerë që do t’ u përmendet emri përmes mikrofonit,
do t’ i nxjerrin portofolet e tyre “të trasha” dhe do t’ i
qerasin këngëtarët me para deri në centin e fundit të xhepit të
tyre, vetëm e vetëm që para masës së dasmorëve të tregohen se
janë “kavalierë” dhe “pasanikë”!

Pra,
siç po shihet degradimi , nëpërkëmbja dhe asimilimi i vlerave
tona kulturore , jo rrallë shpërblehet edhe me para !

Gjilan, më
12 Korrik 2009. Demir KRASNIQI