Gjygji i Malëve

Në një pyllë jetonin të gjitha shtazët e pyllit: Luani, ariu, dhelpra, kitrra, lepuri, dreri, e shumë shtazë të tjera pylli. Ata kishin probleme të ndryshme ndër veti të shkaktuara nga gënjeshtrat që i bënin vetë. Një ditë pranvere luani i tuboj të gjitha shtazët për ta mbajtur një mbledhje që të merreshin vesh për të mos e gënjyer njëri tjetrin. Ujku e lëshoi një ulurimë dhe e dha lajmin për mbledhjen që do të mbahet ditën e diele në majë të malit. Të gjitha shtazët e degjuan lajmin dhe u pajtuan për mbledhje. Të dielen në ora nëntë erdhën të gjitha shtazët. Luani e filloi mbledhjen sipas kanunit te maleve. Ai nuk a zgjati shumë vetëm se e shpalli mendimin e vet: "Kush gënjën herën e parë sipas ligjit do t'ia prejnë veshët, të dytën, do t'i prehet bishti, të tretën, këmbën e pare dhe kështu me radhë". Të gjithë upajtuan njëzërit.
Ujku e propozoi dhelpren për mbikqyrje të gënjeshtrave, dhelpra e propozoi ujkun për ekzekutues të denimit. Të gjitha propozimet u aprovuan dhe mbledhja u krye. Pranvera ishte shumë e nxehtë dhe kaloi muaji i parë pa ndonjë gënjeshtër. Nje ditë ujku deshi të dalë për ta prerë ndonjë qengj të fshatit më të afërt dhe u takua me lepurin. O lepurosh e pyeti ujku - A e ke parë ndonjë tufë shqerrash sot.
Lepuri duke e ditur se ku ishin shqerrat, ku e kishte mend- jen të dilte edhe vetë për të ngrënë lakra në kopshtin e fshatarit dhe duke menduar se do t'ia prishte punën e lakrave i tha ujkut: - Po një bari doli përtej bjeshkës me dele ku kishte edhe shqerra. Ujku i besoi dhe e ndërroi drejtimin por s'i gjeti askund shqerrat. Lepuri shkoi në kopsht dhe u ngop duke ngrënë lakra. Një ditë, e takoi dhelpra dhe e pyeti: - O lepur, a ke ndëgjuar ndonjë rrenë më frikë?
Lepuri duke menduar se dhelpra pasi nuk e don ujkun, nuk do t'i tregoi askujt iu përgjegj: - Pooo zonja dhelpër, një ditë e gënjeva ujkun dhe shkova ngrëra lakra sa deshta në kopshtin e fshatarit. Dhelpra nuk bëri zë dhe u përshëndët me lepurin duke i thënë se nuk paske bërë fare mirë. Të nesërmen dhelpra e dha lajmin në pyllë për gënjeshtrën e lepurit. Të dielen tjetër u takuan në të njëjëtin vend. Luani e shpalli fajësinë dhe ujku ia preu veshët lepurit. Lepuri u dëshpërua dhe ndejti tërë verën me barrën e fajit. Nuk doli ta shohin fare fqinjët e malit sepse mendonte se isht ebërë i keq pa veshë. Kur doli pranvera ai i eshtuar fort u ofrua të pijë ujë në një lumë. Kur u ofrua tek uji, ndodhi një mrekulli!
Lepuri e pa fotografinë e vetë në ujë si në pasqyrë se iu kishin rritur veshët më shumë se përpara dhe ishte bërë më i bukur. Lepuri nga gëzimi filloi të kërcejë në lendinë. Ky gëzim zgjati vetëm një javë. Atij i shkoi ndër mendë ta bëjë gënjeshtrën tjetër sa më shpejt sepse kur t'ia presin bishtin dhe t'i rritet më shumë ai mendoi, do tti pritë mizat më lehtë. Lepuri e bëri gënjeshtrën e dytë duke i gënjyer të gjitha shtazët e pyllit se gjahtari është në pyllë. Të nesërmen doli lepuri dhe tregoi për gënjeshtrën e bërë. E takoi ariun dhe i tregoi se ai dje kishte gënjyer.
Ariu e dha lajmin në pyllë. Prap luani e shpalli ditën e gjyqit në vendin e caktuar. Të dielen erdhën të gjitha shtazët dhe pasi u lexua akuza u muar vendimi që lepurit t'i prehet bishti menjëherë. Lepurin e ulën në një cung të druve dhe ujku me sopatë ia preu bishtin. Bishat u shpërndanë menjëherë.
Lepuri me dhimbje në bisht por me gëzim në zemër se "i tradhëtoi bishat", shkoi në pyllë për t'u shëruar. Kaloi vera, vjeshta dhe dimri. Lepuri priste në kosollën e vetë për t'iu rritur bishti por kjo nuk ndodhi. Ai filloi të qajë. Luani e takoi rrugës duke qarë dhe e pyeti për hallin. Lepuri ia tregoi të gjitha luanit dhe iu betua se kurrë më nuk do të gënjejë. Prej atëherë lepuri i ka veshët e gjatë dhe bisht gati nuk ka fare.